Czy atrybucja jest mediatorem zależności pomiędzy umiejscowieniem kontroli i poglądami ekonomicznymi? Weryfikacja empiryczna

Cel. Celem badania było sprawdzenie zależności występujących pomiędzy poczuciem umiejscowienia kontroli a poglądami ekonomicznymi oraz określenie czy atrybucja przyczynowa powszechnych problemów ekonomicznych jest mediatorem pomiędzy tymi zmiennymi. Metody. W badaniach wykorzystano trzy narzędzia badawcze: kwestionariusz poglądów politycznych KPP autorstwa Gabrieli Czarnek i współpracowników (2017), kwestionariusz I-E autorstwa Juliana Rottera przetłumaczony przez Radosława Drwala (1978) - badający poczucie umiejscowienia kontroli oraz autorski kwestionariusz badający atrybucję przyczynową problemów ekonomicznych. W badaniu wzięło udział 123 respondentów – 68 kobiet, 53 mężczyzn oraz 2 osoby innej płci. Wyniki. Wyniki badania pokazują, że hipoteza dotycząca pozytywnej korelacji wewnętrznego poczucia kontroli i prawicowości ekonomicznej została potwierdzona. Co więcej, wykazano, że istnieje negatywna korelacja pomiędzy wewnętrznym poczuciem kontroli a ksenofobią. Zaobserwowano pozytywną korelację indywidualnego atrybuowania problemów ekonomicznych z wewnętrznym poczuciem kontroli. Wykazano też negatywną korelację systemowych wyjaśnień problemów ekonomicznych z prawicowością ekonomiczną. Dla osób starszych stwierdzono też istnienie mediatora pomiędzy poczuciem kontroli i akceptacją kapitalizmu (jednego z podwymiarów poglądów ekonomicznych) – było to atrybuowanie problemów ekonomicznych w sposób losowy. Wnioski. Wyniki badań wskazują na istotny związek pomiędzy poczuciem kontroli a poglądami ekonomicznymi. Oprócz tego wskazują na powiązanie tych zmiennych z atrybucją przyczynową problemów ekonomicznych, jednak dotyczy to tylko osób starszych. Badanie pokazuje też znacznie silniejszy związek poczucia kontroli z poglądami ekonomicznymi, w porównaniu do poglądów kulturowych.