„Wysmaruję wam twarze gnojówką” (Ml 2,3b). Mowa Boga do kapłanów (Ml 2,1–9) jako manifest reformy Nehemiasza. Kryzys kapłaństwa i degradacja lewitów w pierwszej połowie V wieku przed Chr.

Artykuł ma na celu wykazanie, że Ml 2,1-9 jest manifestem reformy, która doprowadziła do degradacji lewitów w czasach Nehemiasza (połowa V w. przed Chr.), wynosząc do rangi głównego kapłaństwa nową linię kapłanów, którymi mogli być sadokici lub aaronici (teksty ST nie są tu jednoznaczne). Z jednej strony podważa się teorię Juliusa Wellhausena, według której degradacja lewitów była pokłosiem reformy Jozjasza, z drugiej zaś interpretuje się inne teksty (2Krl 23,9-10; P i Ez 44,10-16) jako powygnaniową próbę archaizującej projekcji degradacji lewitów na okres sprzed wygnania. Analiza egzegetyczna wykazuje ponadto, że Ml 2,1-9 (wraz z niektórymi tekstami deuteronomistycznymi) jest najmłodszym i ostatnim historycznym świadectwem o kapłaństwie lewitów sprzed ich degradacji. Nowe tłumaczenie i interpretacja ubogaca dotychczasowe rozumienie perykopy. Nie wyklucza się też, że pod postacią Malachiasza kryje się bliski współpracownik Nehemiasza lub sam Nehemiasz.