Situata politike dhe përshtypjet e të huajve mbi vilajetin e Kosovës gjatë vitieve 1880-ta

Duke pasur parasysh rrethanat politike të kohës në vilajetin e Kosovës pas kryengritjes së madhe shqiptare të Lidhjes së Prizrenit, shihet se asgjë nuk ka qenë e sigurt brenda kësaj hapësire. Nuk të garantohej jeta nëse ishe një personazh i fuqishëm i politikës së përditshme të kohës, ashtu siç ishte Ali Pashë Gusia, i cili e humbi jetën për shkaqe të konflikteve politike me “aleatë” të tij. Në anën tjetër na pasqyrojnë tregimet dhe udhërrëfyesit e kohës gjendjen dhe rrethanat se si jetonin njerëzit dhe në cilin nivel ishte gjendja e sigurisë. Ata jepnin përshtypjet e tyre në detaj, që na mundëson të shohim edhe jetën sociale të kohës. Tregimet dhe raportet e konsujve të huaj adresojnë çështje të ndryshme, të cilat përfshijnë politikën ditore, jetën sociale, tregtinë, sigurinë në vend, e shumë aspekte tjera të cilat ishin me rëndësi për qeveritë e tyre, dhe që mund të na lehtësojnë qasjen më të detajuar të aspekteve të ndryshme të vilajeteve shqipfolëse, për të kuptuar edhe më mirë gjendjen politike dhe jetën sociale.