{"title":"پهیوهندی ئهیالهتی شارهزوور لهگهڵ ئهیالهتهكانی بهغدا و بهسرادا 1564-1779","authors":"محمد ابراهیم, هۆگر تۆفیق","doi":"10.26436/hjuoz.2023.11.4.1164","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"ئهیالهتی شارهزوور؛ له پێش هاتنهكایهی لهچوارچێوهی كارگێڕی ئیمپراتۆرییهتی عوسمانیدا، یهكهیهكی كارگێڕی له ئهیالهتی لوڕستان و دواتر ئهیالهتی بهغدا بووه، بهڵام كاتێك ئهیالهتی شارهزوور له ساڵی 1564زدا وهك ئهیالهتێكی سهربهخۆ هێنرایهكایهوه، پهیوهندییهكانی ئهیالهتی شارهزوور لهگهڵ ئهیالهتهكانی تری عوسمانییش هاتهكایهوه، سهبارهت پهیوهندییهكانی ئهیالهتی شارهزوور لهگهڵ ههر یهكێك له ئهیالهتهكانی بهغدا و بهسرادا تایبهتمهندییهكی جیاوازی ههبوو، بۆ نموونه: لهپهیوهندی ئهیالهتی شارهزوور به ئهیالهتی بهغدا دا، بهدرێژایی ئهو ماوهیهدا ئهیالهتی بهغدا ههژموونێكی زۆر گهورهی ههبووه، ئهم ههژموونكردنه كاریگهری لهسهر دواڕۆژی ئهیالهتی شارهزووردا ههبوو، ههروهها له پهیوهندی نێوان ئهیالهتی شارهزوور لهگهڵ بهسرادا، بهتایبهتی له ڕووداوه ناوخۆییهكانی ئهیالهتی بهسرادا كه والی و سهربازانی ئهیالهتی شارهزوور ڕۆڵێكی كاریگهریان له دامركاندنهوهی یاخیبوونی هۆزهكانی بهسرادا ههبووه، بۆیه ئهم توێژینهوهیه بهدوای وهڵامی ئهم پرسیاره سهرهكییهدا دهكۆڵێتهوه، كه چۆن بهغدا وهك ناوهندێكی حوكمڕانی نوێ له ئیمپراتۆریهتی عوسمانیدا ههژموونی بهسهر جیۆگرافیا، بارودۆخی سیاسی، كارگێری و سهربازییهكانی دهوروبهریدا، وهك: ئهیالهتی شارهزوور(زۆرینهی خاكی باشووری كوردستان) كردووه، ههروهها لهههمانكاتشدا پێگهی ئهیالهتی شارهزوور له ڕووداوه ناوخۆییهكانی ئهیالهتی بهسرادا چ كاریگهرییهكی له یهكلایكردنهوهی كێشه و یاخیبوونی هۆزهكانی ئهیالهتهكهدا ههبووه..؟ ئهم لێكۆڵینهوهیه وهڵامێكی زانستی كراوهی خستۆتهڕوو له پهیوهندییهكانی نێوان ئهیالهتی شارهزوور و ئهیالهتهكانی وهك: بهغدا و بهسرا دا.","PeriodicalId":502467,"journal":{"name":"Humanities Journal of University of Zakho","volume":"105 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2023-10-10","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":"{\"title\":\"پهیوهندی ئهیالهتی شارهزوور لهگهڵ ئهیالهتهكانی بهغدا و بهسرادا 1564-1779\",\"authors\":\"محمد ابراهیم, هۆگر تۆفیق\",\"doi\":\"10.26436/hjuoz.2023.11.4.1164\",\"DOIUrl\":null,\"url\":null,\"abstract\":\"ئهیالهتی شارهزوور؛ له پێش هاتنهكایهی لهچوارچێوهی كارگێڕی ئیمپراتۆرییهتی عوسمانیدا، یهكهیهكی كارگێڕی له ئهیالهتی لوڕستان و دواتر ئهیالهتی بهغدا بووه، بهڵام كاتێك ئهیالهتی شارهزوور له ساڵی 1564زدا وهك ئهیالهتێكی سهربهخۆ هێنرایهكایهوه، پهیوهندییهكانی ئهیالهتی شارهزوور لهگهڵ ئهیالهتهكانی تری عوسمانییش هاتهكایهوه، سهبارهت پهیوهندییهكانی ئهیالهتی شارهزوور لهگهڵ ههر یهكێك له ئهیالهتهكانی بهغدا و بهسرادا تایبهتمهندییهكی جیاوازی ههبوو، بۆ نموونه: لهپهیوهندی ئهیالهتی شارهزوور به ئهیالهتی بهغدا دا، بهدرێژایی ئهو ماوهیهدا ئهیالهتی بهغدا ههژموونێكی زۆر گهورهی ههبووه، ئهم ههژموونكردنه كاریگهری لهسهر دواڕۆژی ئهیالهتی شارهزووردا ههبوو، ههروهها له پهیوهندی نێوان ئهیالهتی شارهزوور لهگهڵ بهسرادا، بهتایبهتی له ڕووداوه ناوخۆییهكانی ئهیالهتی بهسرادا كه والی و سهربازانی ئهیالهتی شارهزوور ڕۆڵێكی كاریگهریان له دامركاندنهوهی یاخیبوونی هۆزهكانی بهسرادا ههبووه، بۆیه ئهم توێژینهوهیه بهدوای وهڵامی ئهم پرسیاره سهرهكییهدا دهكۆڵێتهوه، كه چۆن بهغدا وهك ناوهندێكی حوكمڕانی نوێ له ئیمپراتۆریهتی عوسمانیدا ههژموونی بهسهر جیۆگرافیا، بارودۆخی سیاسی، كارگێری و سهربازییهكانی دهوروبهریدا، وهك: ئهیالهتی شارهزوور(زۆرینهی خاكی باشووری كوردستان) كردووه، ههروهها لهههمانكاتشدا پێگهی ئهیالهتی شارهزوور له ڕووداوه ناوخۆییهكانی ئهیالهتی بهسرادا چ كاریگهرییهكی له یهكلایكردنهوهی كێشه و یاخیبوونی هۆزهكانی ئهیالهتهكهدا ههبووه..؟ ئهم لێكۆڵینهوهیه وهڵامێكی زانستی كراوهی خستۆتهڕوو له پهیوهندییهكانی نێوان ئهیالهتی شارهزوور و ئهیالهتهكانی وهك: بهغدا و بهسرا دا.\",\"PeriodicalId\":502467,\"journal\":{\"name\":\"Humanities Journal of University of Zakho\",\"volume\":\"105 1\",\"pages\":\"\"},\"PeriodicalIF\":0.0000,\"publicationDate\":\"2023-10-10\",\"publicationTypes\":\"Journal Article\",\"fieldsOfStudy\":null,\"isOpenAccess\":false,\"openAccessPdf\":\"\",\"citationCount\":\"0\",\"resultStr\":null,\"platform\":\"Semanticscholar\",\"paperid\":null,\"PeriodicalName\":\"Humanities Journal of University of Zakho\",\"FirstCategoryId\":\"1085\",\"ListUrlMain\":\"https://doi.org/10.26436/hjuoz.2023.11.4.1164\",\"RegionNum\":0,\"RegionCategory\":null,\"ArticlePicture\":[],\"TitleCN\":null,\"AbstractTextCN\":null,\"PMCID\":null,\"EPubDate\":\"\",\"PubModel\":\"\",\"JCR\":\"\",\"JCRName\":\"\",\"Score\":null,\"Total\":0}","platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Humanities Journal of University of Zakho","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.26436/hjuoz.2023.11.4.1164","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}
引用次数: 0