SEMBOLİK ETKİLEŞİM BAĞLAMINDA MÜZİK BARIŞ MANÇO ÖRNEĞİ

Sembolik Etkileşimciliğe göre, bireylerin nesnelere yüklediği anlam, diğer bireylerle yaşadığı toplumsal etkileşim sonucunda şekillenmektedir. Bunlar, gündelik hayattaki eylemlerden olan; sosyal medya paylaşımları, dinlediğimiz müzikler, giydiğimiz kıyafetler, saçımızın rengi ve şekli ya da yediğimiz yemeğe kadar bireysel olarak belirlediğimiz pek çok davranış ve tercih biçimi olarak karşımıza çıkar. Bireyler de bu dinamikler sayesinde birbirleriyle iletişim kurarlar. Bireylerin birbirleriyle iletişime geçtikleri ve etkileşim sağladıkları en etkili araçlardan biri de müzik ve müziğin dilidir. Yapılan pek çok çalışmada da işaret edildiği üzere müzik sadece eğlence aracı olmaktan çıkmış, başta bilim, sanat ve eğitim olmak üzere pek çok alanda önemli görevler üstlenmiştir. Bireylerin oluşturduğu kültürün en önemli unsurlarından biri olan müzik, toplumsal etkileşimlerin sonucunda ortaya çıkmış ve gelişmiştir. Hatta kimi zaman toplumsal gelişmelere öncülük etmiş kimi zaman da yaşanan toplumsal olaylardan etkilenerek kendine bir yol çizmiştir. Müzik sayesinde toplumda; aşk, saygı, yardımseverlik gibi pek çok değer, sözlü olarak dile getirilmekte ve paylaşılmaktadır. İçinde bulunduğu toplumun kültürel özellikleriyle şekillenen müzik, farklı dönemlerde farklı türden eserler ile bireylerin yaşantılarına önemli vurgular yapmakta ve toplumsal yaşamın adeta aynası olmaktadır. Bu yönüyle müzik, bireylerin kendisini ifade etmek üzere kullandığı önemli sosyal araçlardan biri olarak, sosyal kimliklerin yansıdığı sosyolojik betimleme alanına dönüşmektedir. “Modern Ozan” olarak nitelendirilen Barış Manço’nun yorumladığı pek çok eseri bulunmaktadır. Bu çalışmada, farklı değerleri ve anlatım biçimini yansıttığı düşünülen Manço’ya ait üç eserin sözleri üzerinden Sembolik Etkileşime dayalı bir analiz yapılmıştır. Barış Manço, “Barış” ismi verilen ilk Türk vatandaşı olması sebebiyle, sanki doğumuyla bile adeta bir sembol olmuştur. Manço, müzisyen ve kültür aktarıcısı kimliğini on iki kez dolaştığı dünyadan topladığı verilerle ve her şarkısında ders niteliğinde verdiği mesajlarla günümüze kadar taşımıştır. Birçok eserini, toplumcu bir bakış açısıyla atasözü, deyim ve halk deyişlerinden beslenerek ürettiği gözlenmiştir. Barış Manço’nun şarkı sözlerinde özellikle; saygı, sevgi, duyarlılık, kanaatkâr olma, paylaşmanın önemi, vefalı olma, görgülü olma, insana değer verme, sabır, aile birliğinin önemi, bağımsızlığın birey ve toplum üzerindeki etkisi ve önemi, barışsever olma, dostluk, merhamet, affedici olma, cömertlik, çalışkanlık, dürüstlük, hoşgörü, iyi niyetli olma, misafirperverlik, sadelik gibi pek çok değer tespit edilmiştir. Kısacası şarkılarında aslında herkesin bilip de söyleyemediğini farklı semboller aracılığıyla, akıcı ve yalın bir Türkçe kullanarak müzik yoluyla mesaj olarak aktarmıştır. Kolay anlaşılırlığı sayesinde etki gücünü yükselten eserleriyle hemen her yaş grubuna hitap etmiştir. Böylece toplumsal bütünlüğün oluşmasında önemli katkılar sağlamıştır. Barış Manço şarkılarında, Orta Asya’dan günümüze uzanan birçok değeri ustaca kullanarak geçmiş ile gelecek arasında köprü vazifesi görmüştür. Barış Manço sadece ulusal değil uluslararası olarak da önemli bir sanat ve kültür elçisi olarak saygı ve minnetle anılmaktadır.