Biyoloji Ders Kitaplarında Bulunan Öğrenme Etkinliklerinin İncelenmesi: 10. Sınıf Örneği

Bu çalışmada biyoloji öğretim sürecinde etkili olan ders kitaplarındaki etkinliklerin Yenilenmiş Bloom Taksonomisi (YBT) bakımından incelenmesi ve karşılaştırılması amaçlanmıştır. İçerik analizi ile gerçekleştirilen çalışmada üç farklı yayın evi tarafından üretilen ve okullarda kullanılan 10. sınıf biyoloji ders kitapları ve 2018 biyoloji öğretim programı doküman olarak analiz edilmiştir. Çalışmada kodlar alan yazına dayalı olarak geliştirilmiş ve kodlama süreci için kodlayıcılar arası uyum indeksi olarak Cohen's Kappa katsayısı hesaplanmıştır. Bu yolla elde edilen kodların betimsel olarak oranları ve sıklıkları incelenmiştir. Çıkarımsal sonuçlara ulaşabilmek için ise çapraz tablolar oluşturulmuş istatistiksel anlamlılıkları için parametrik olmayan istatistiksel tekniklerden olan ki-kare testi kullanılmıştır. Çalışmanın bulgularına göre ders kitaplarında yer alan etkinliklerin öğretim programı kazanımlarını ve alana özgü çalışma yollarını karşılama potansiyelinde oldukları söylenebilir. Ancak etkinliklerin dağılımlarında YBT alanlarına birikmeler olduğu, farklı ders kitaplarında etkinlik eğilimlerinin değiştiği, etkinlik türü ve içeriklerinde çeşitliğin sınırlı kaldığı ve bunların ünite bazında alana özgü yöntemler içerme bakımından değişmedikleri belirlenmiştir. Bu sonuçlara dayalı olarak ders kitaplarının içerdikleri öğretim sürecine yönelik öğrenme etkinliklerinin türleri ve içerikleri bakımından YBT boyutlarına dengeli bir dağılım gösterecek biçimde ve çeşitlilikte geliştirilmesi önerilmektedir.