YARATICI DÜŞÜNME SÜREÇLERİNDE DUYGUSAL ZEKA, ÖZ FARKINDALIK VE İÇSEL MOTIVASYONUN YERİ

Çeşitli ortalama değerler ve yerleşik zihinsel kalıpların egemen olduğu toplum düzenlerinde, yaratıcı fikirlerin kök salması veya farklı düşünen bireylerin kabul görmesi her zaman kolay olmamıştır. Tarihten günümüze yaratıcı düşünceleriyle öne çıkan farklı figürlerin ortak özelliği, olumsuz koşullara rağmen başladıkları işi sürdürme iradesini sağlamış olmalarıdır. Peki bu figürler bu iradeyi nasıl sağlamışlardır? Motivasyonun sürekliliğini sağlama yollarına dair cevaplar arayan bu makale, öz farkındalık ve içsel motivasyonu tanımlarken bu unsurların birbiriyle olan çok yönlü ilişkisini incelemektedir. Duygusal zeka ve beynin algılanma şekli ile derinleştirilen başlıklar, her biri bir diğerini mümkün kılan anlayış şekilleri olarak konumlanmıştır. Bu bağlamda öz farkındalık bireylerin düşünce, duygu ve davranışlarının farkında olmalarını ifade ederken, içsel motivasyon kişinin içsel bir memnuniyet ve ilgiyle belirli bir görevi yerine getirmedeki istekliliğini karşılar. İnsanın yaşamda belirlediği amaçlar doğrultusunda hareket etme ve dışsal koşullardan bağımsız olarak bu istekliliğini koruma becerisi, sanat ve tasarım gibi yaratıcılığa bağlı alanları besleyen ve dolayısıyla sanat tasarım eğitiminde öğrencilere kazandırılması gereken temel yetenekler olarak ortaya çıkmaktadır. Sonuç olarak, çalışmada motivasyonun sürekliliğine katkı sağlamasıyla öne çıkan öz farkındalığın, yaratıcı düşünme süreçlerini olumlu etkileyen bir unsur olmanın ötesinde; yaratıcılığın önemli bir bileşeni olarak konumlandırılmasının; başka bir deyişle yaratıcılığa içkin olarak görülmesinin daha zenginleştirici bir bakış açısı olduğu ortaya çıkmaktadır.