ИСТОРИКО-СТАТИСТИЧЕСКИЕ ДАННЫЕ О СОСТАВЕ, СОЦИАЛЬНО- ДЕМОГРАФИЧЕСКОМ ПОЛОЖЕНИИ НАСЕЛЕНИЯ АКМОЛИНСКОЙ ОБЛАСТИ ЗА ПОСЛЕДНЮЮ ЧЕТВЕРТЬ ХІХ-НАЧАЛО ХХ В.

Мақалада ХІХ ғасырдың 2-ші жартысы – ХХ ғасырдың басында патша өкіметінің Ресейдің ішкі губернияларынан шаруаларды қазақ даласына, оның ішінде Ақмола облысының аумағына қоныстандыруының барысы, оның қазақ даласын отарлау тарихындағы ең маңызды және күрделі кезеңдердің бірі болғандығына арналады. Соның ішінде, этностық топтардың Қазақ жерін қоныс- тануының тарихи кезеңдеріне және барысына айрықша назар аударылған. Мақалада демографиялық өзгерістер, этностардың этникалық тарихы, орналасуы жөніндегі зерттеулер мен деректерге салыстырмалы талдаулар жасалған.Зерттеудегі көздеген мақсатты іске асыруда Қазақ даласына, соның ішінде Ақмола облысының аумағына басқа ұлт өкілдерін қоныстандыруға байланысты жазылған ғылыми еңбектер мен материалдар пайдаланылып, тұжырымдамалар жасалды. Сонымен аталған тақырыпты зерделеу нәтижесі патша өкіметінің қазақ даласын отарлау барысында дала өлкесі халқы саны жағынан көбейіп, жергілікті халық саны азайып, халықтың полиэтникалық және поликонфессионалдық құрамы қалыптасуының барысы мен тарихына айқындық енгізуге мүмкіндік береді. Кілт сөздер: отарлау, әскери отарлау, көші-қон ағыны, жер қатынастары, тарихи-этникалық фактор, этнодемографиялық бейне, этносаралық қатынастар Статья посвящена ходу переселения царской властью крестьян из внутренних губерний России во 2-й половине XIX – начале XX веков в казахскую степь, в том числе на территорию Акмолинской области, что стало одним из самых важных и сложных периодов в истории колонизации казахской степи. В частности, особое внимание уделено историческим периодам и течению заселения казахских земель этническими группами. В статье сделан сравнительный анализ исследований и данных по демографическим изменениям, этнической истории, местонахождению этнических групп. В реализации намеченной цели исследования были использованы научные труды и материалы связанные с переселением представителей других национальностей в казахские степи, в том числе на территорию Акмолинской области. Таким образом, результаты изучения данной темы позволяют внести ясность в ход и историю формирования полиэтнического и поликонфессионального состава населения Степного края в ходе колонизации казахской степи царской властью, с увеличением численности населения Степного края, сокращением местного населения. Ключевые слова: колонизация, военная колонизация, миграционный поток, земельные отношения, историко-этнический фактор, этнодемографический образ, межэтнические отношения The 2nd half of the XIX-early XX centuries will be devoted to the course of the resettlement of peasants from the inner provinces of Russia to the Kazakh steppe, including the territory of the Akmola region, which was one of the most important and difficult periods in the history of the colonization of the Kazakh steppe. In particular, special attention is paid to the historical stages and course of settlement of the Kazakh land by ethnic groups. The article provides comparative analysis of research and data on demographic changes, ethnic history, location of ethnic groups.In the implementation of the goal of the study, scientific works and materials related to the resettlement of representatives of other nationalities in the Kazakh steppes, including in the territory of Akmola region, were used, concepts were developed. Thus, the results of the study of this topic will allow us to clarify the course and history of the formation of polyethnic and polyconfessional composition of the population, increasing in terms of the population of the steppe region during the colonization of the Kazakh steppe by the Tsarist authorities. Keywords: colonization, military colonization, migration flow, land relations, historical and ethnic factor, ethnodemographic image, interethnic relations