Bezpieczeństwo ekologiczne w poszerzonej domenie bezpieczeństwa

Bezpieczeństwo ekologiczne stanowi integralny obszar badań i działań praktycznych w ramach bezpieczeństwa narodowego i międzynarodowego. Zmiana systemowa, jaka nastąpiła po rozpadzie układu dwubiegunowego, spowodowała zwiększenie zainteresowania pozamilitarnymi obszarami bezpieczeństwa. Zbiegło się to ze zwiększeniem świadomości ekologicznej, związanej z narastaniem kryzysu ekologicznego. Kryzys ten ma charakter wieloaspektowy, dotyczy zarówno wymiaru środowiska naturalnego, ale także ma wymiar ekonomiczny, społeczny i polityczny. Zagrożenia ekologiczne pochodzą zarówno ze sfery przyrody, ale też w coraz większym zakresie wynikają z działań człowieka. Zwłaszcza niepokojące są skutki nieodpowiedzialnej działalności ludzi i niektórych państw, które w sposób niefrasobliwy motywowane chęcią krótkookresowych korzyści uciekają się do przemocy ekologicznej. Jej skutki są boleśnie odczuwane zarówno przez przyrodę, jak też samego człowieka, zwłaszcza wspólnoty lokalne narażone na niekorzystne skutki działań. W ramach inicjatyw międzynarodowych i narodowych obserwuje się coraz więcej aktywności owocujących aktami prawa zaliczanymi do tzw. prawa miękkiego, które wywołują zmiany w wymiarze instytucjonalnym, ale także świadomościowym. Celem opracowania jest wskazanie na rosnące znaczenie bezpieczeństwa ekologicznego w dyskursie bezpieczeństwa, przy uwzględnieniu podejścia interdyscyplinarnego. Przyjęto założenie o dominującej roli państwa w architekturze bezpieczeństwa w oparciu o analizę źródeł literatury przedmiotu. W artykule zwrócono uwagę na konieczność aktywnej polityki ekologicznej państwa oraz konieczność zmiany podejścia do procesu gospodarowania odwołując się do socjoekonomicznego ujęcia ekonomii ekologicznej. Zmiana, która daje nadzieję, na odwrócenie swoistej samodestrukcji człowieka wymaga ponownego przeorientowania myślenia o procesie gospodarowania. Powinien on mieć charakter działań zogniskowanych wokół koncepcji bezpieczeństwa zintegrowanego (nadrzędną potrzebą i wartością jest trwanie, przetrwanie i rozwój człowieka w harmonii z otoczeniem, zachowując jednak prymarność humanocentryzmu).