TÜKETİCİ ÖZGÜVENİ VE HARCAMA ÖZDENETİMİ İLİŞKİSİNDE HİPEROPİNİN ROLÜ

Çalışmanın amacı tüketici özgüven boyutları ile tüketicilerin harcama özdenetimleri arasındaki ilişkiyi ve hiperopi kavramının bu ilişki içerisindeki rolünü belirlemektir. Tüketici özgüveni, bir bireyin pazarla ilgili kararları ve davranışları konusunda kendini yetenekli ve güvende hissetme seviyesidir. Harcama özdenetimi, kişilerin harcamaya ilişkin düşüncelerini ve kararlarını kendi kendine uygulayacakları standartlara göre izleme ve düzenleme yeteneği olarak tanımlanmaktadır. Hiperopi kavramı ters öz denetim olarak tanımlanmaktadır. Yüksek özdenetime sahip insanların stresli durumlara karşısında davranışsal tepkilerini daha iyi yönetebilecekleri düşünülmektedir. Özgüven ve özdenetim kavramları arasında doğrudan bir ilişki bulunmaktadır. Hiperopi ve yüksek özdenetim kavramları uzun vadeli hedeflere odaklanmaktadır. Tüketici özgüveni ve hiperopi kavramları arasındaki ilişkiye literatürde yeterince yer verilmemiştir. Ancak kavramlara dair tanımlar incelendiğinde özgüven ve hiperopi kavramları arasında negatif bir ilişki bulunduğu söylenebilir. Araştırmanın örnek kütlesini 698 kişi oluşturmaktadır. Verilerin toplanmasında kolayda örnekleme yöntemi kullanılmış ve yüz yüze anket uygulanmıştır. Verilerin toplanması 2019 Eylül-Kasım ayları arasında gerçekleştirilmiştir. Örnek kütle içinde yer alan katılımcılar Türkiye genelinde toplam 95 farklı üniversitede öğrencidir. Tüketici özgüveni, tüketici özdenetimi ve hiperopi değişkenleri arasındaki ilişkiler belirlenirken korelasyon ve regresyon analizi kullanılmıştır. Özgüven ve özdenetim kavramları arasındaki ilişki çalışmalara konu olmuş olsa da her iki kavram üzerinde hiperopinin rolü yeterince incelenmemiştir. Araştırma sonucunda hiperopinin tüketici özgüveni ve özdenetimi ile pozitif yönde bir ilişkiye sahip olduğu belirlenmiştir. Ancak özdenetim üzerindeki etkisi özgüvene kıyasla daha yüksek olduğu gerçekleştirilen analizlerden elde edilen bulgular arasındadır.