{"title":"Yaratıcılık ve Yaratıcı Olma Kavramlarının Günlük Dilde Anlamları","authors":"Engin Arık, Beril T. Atik","doi":"10.26650/sp2019-0066","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"Yaratici ve yaraticilik soyut kavramlar oldugu icin tanimlanmasi guctur ve bilimsel calismalarla gunluk dilde cesitli anlamlarda kullanilmaktadir. Bu calismada Turkcede yaratici ve yaraticilik kavramlarinin gunluk dilde ne anlamlara geldigi sosyal medyadan elde edilen veriler analiz edilerek arastirilmistir. Calismada, Buyuk Veri yontemleri ve derlem dilbilim ile ilkornek kuramlari kullanilarak yaratici ve yaraticilik kavramlarinin anlamlarinin ortaya cikartilmasi hedeflenmistir. Bu calisma icin Twitterdan Şubat 2018-Mart 2019 tarihleri arasinda Rich Site Summary (RSS) ve Twitter beslemeleri (API) yardimiyla, Turkce filtresiyle, icinde “yaratici” ve “yaraticilik” gecen, birbirinin kopyasi olmayan, bir twiti RT ibaresiyle aynen tekrarlamayan ve bir twite cevap niteliginde olmayanlar toplanmistir. Bu sekilde toplam 40.382 adet yaratici iceren ve 13.007 adet icinde yaraticilik gecen twit otomatik olarak elde edilmistir. Yaratici verisi 124.028’u farkli sozcuk olmak uzere toplam 828.661 sozcukten, yaraticilik verisi ise 57.448’i farkli sozcuk olmak uzere toplam 268.886 sozcukten olusmaktadir. Bu verilerin analizinde Antconc ve Lancbox programlarindan ve siklik, logaritmik siklik, MI, DeltaP ve G gibi cesitli istatistiksel analizlerden yararlanilmistir. Sonuclar gunluk dilde yaratici ve yaraticilik kavramlarinin kullanimi ile bu kavramlarin sozluklerdeki ve bilim alanlarindaki karsiliklarinin birbiriyle ortusmedigini gostermektedir. Ornegin, sozluklerde kullanilan zeka, dusunce, dusunme, hayal gucu gibi kavramlar guncel dilde de anlamli bir sekilde siklikla kullanilmaktadir. Ancak sozluklerde yaratici tanimi icin kullanilan “kreatif” sozcugu gunluk dilde siklikla kullanilmamakla birlikte yaraticilik sozcugunun Ingilizce karsiligi olan creativityhashtag (#) isaretiyle birlikte siklikla kullanilmaktadir. Ayrica, bilim alanlarinda kullanilan farkli yollari kullanma, farkli dusunme gibi ifadelerle gunluk dilde siklikla karsilasilirken problem cozme ve motivasyon gibi kavramlar nadir kullanilmaktadir. Dolayisiyla, sozluklerde tanimlar guncellenirken bu yeni bulgulardan yani kavramlarin gunluk dilde kullanimlarindan yararlanilmalidir. Bilimsel tanimlarda ve arastirmalarda ise, bu kavramlarin bilimsel tanimlariyla, sozluklerdeki tanimlardan ve gunluk dilde kullanimlarindan farkliliklarinin alti cizilmeli ve bu farkliliklar dikkate alinarak arastirmalar yurutulmelidir.","PeriodicalId":224243,"journal":{"name":"Psikoloji Çalışmaları / Studies in Psychology","volume":"50 3 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2020-09-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Psikoloji Çalışmaları / Studies in Psychology","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.26650/sp2019-0066","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}
Yaratıcılık ve Yaratıcı Olma Kavramlarının Günlük Dilde Anlamları
Yaratici ve yaraticilik soyut kavramlar oldugu icin tanimlanmasi guctur ve bilimsel calismalarla gunluk dilde cesitli anlamlarda kullanilmaktadir. Bu calismada Turkcede yaratici ve yaraticilik kavramlarinin gunluk dilde ne anlamlara geldigi sosyal medyadan elde edilen veriler analiz edilerek arastirilmistir. Calismada, Buyuk Veri yontemleri ve derlem dilbilim ile ilkornek kuramlari kullanilarak yaratici ve yaraticilik kavramlarinin anlamlarinin ortaya cikartilmasi hedeflenmistir. Bu calisma icin Twitterdan Şubat 2018-Mart 2019 tarihleri arasinda Rich Site Summary (RSS) ve Twitter beslemeleri (API) yardimiyla, Turkce filtresiyle, icinde “yaratici” ve “yaraticilik” gecen, birbirinin kopyasi olmayan, bir twiti RT ibaresiyle aynen tekrarlamayan ve bir twite cevap niteliginde olmayanlar toplanmistir. Bu sekilde toplam 40.382 adet yaratici iceren ve 13.007 adet icinde yaraticilik gecen twit otomatik olarak elde edilmistir. Yaratici verisi 124.028’u farkli sozcuk olmak uzere toplam 828.661 sozcukten, yaraticilik verisi ise 57.448’i farkli sozcuk olmak uzere toplam 268.886 sozcukten olusmaktadir. Bu verilerin analizinde Antconc ve Lancbox programlarindan ve siklik, logaritmik siklik, MI, DeltaP ve G gibi cesitli istatistiksel analizlerden yararlanilmistir. Sonuclar gunluk dilde yaratici ve yaraticilik kavramlarinin kullanimi ile bu kavramlarin sozluklerdeki ve bilim alanlarindaki karsiliklarinin birbiriyle ortusmedigini gostermektedir. Ornegin, sozluklerde kullanilan zeka, dusunce, dusunme, hayal gucu gibi kavramlar guncel dilde de anlamli bir sekilde siklikla kullanilmaktadir. Ancak sozluklerde yaratici tanimi icin kullanilan “kreatif” sozcugu gunluk dilde siklikla kullanilmamakla birlikte yaraticilik sozcugunun Ingilizce karsiligi olan creativityhashtag (#) isaretiyle birlikte siklikla kullanilmaktadir. Ayrica, bilim alanlarinda kullanilan farkli yollari kullanma, farkli dusunme gibi ifadelerle gunluk dilde siklikla karsilasilirken problem cozme ve motivasyon gibi kavramlar nadir kullanilmaktadir. Dolayisiyla, sozluklerde tanimlar guncellenirken bu yeni bulgulardan yani kavramlarin gunluk dilde kullanimlarindan yararlanilmalidir. Bilimsel tanimlarda ve arastirmalarda ise, bu kavramlarin bilimsel tanimlariyla, sozluklerdeki tanimlardan ve gunluk dilde kullanimlarindan farkliliklarinin alti cizilmeli ve bu farkliliklar dikkate alinarak arastirmalar yurutulmelidir.