Çocuklardaki çölyak hastalığının annelerin yaşam kalitesi ve depresyon düzeylerine etkisi

Giris ve Amac: Colyak hastaligi olan cocuklarin surekli olarak glutensiz diyete uyma zorunlulugu cocukla birlikte ailesine de psikososyal bir yuk getirmekte ve ozellikle cocugun birincil bakimindan sorumlu annelerin yasam kalitesini ve psikososyal durumlarini olumsuz etkileyebilmektedir. Bu calismada colyak hastaligi olan cocuklarin annelerinin, kontrol grubundaki cocuklarin anneleri ile karsilastirilarak, yasam kalitesinin ve depresyon duzeylerinin incelenmesi amaclanmistir. Gerec ve Yontem: Calisma Erciyes Universitesi Cocuk Sagligi ve Hastaliklari Anabilim Dali Gastroenteroloji Polikliniginde 1 Temmuz-31 Aralik 2015 tarihleri arasinda yapilmistir. Calisma grubuna; 93 colyak hastaligi olan cocugun annesi ile 93 saglam cocugun annesi olmak uzere toplam 186 anne alinmistir. Calismaya katilan tum annelerden sozlu onam alinarak, sosyodemografik veri formu, yasam kalitesi olcegi (SF-36) ve Beck Depresyon Olcegi yuz yuze gorusme teknigi ile uygulanmistir. Verilerin degerlendirilmesinde SPSS paket programi kullanilmistir. Istatistiksel analizlerde p<0.05 degerleri anlamli kabul edilmistir. Bulgular: Colyak hastaligi olan cocuklarin annelerinde kontrol grubundaki cocuklarin annelerine gore yasam kalitesi puanlari daha dusuk bulunmustur (Sirasiyla genel saglik (32 ve 44), fiziksel fonksiyonellik (50 ve 80), fiziksel rol guclugu (50 ve 100), mental saglik (48 ve 72), enerji (35 ve 60), emosyonel saglik (33.33 ve 100), bedensel agri (30 ve 70) ve sosyal fonksiyonellik (50 ve 62.50). Ozellikle egitim duzeyi dusuk olan, 4 ve uzeri cocuk sahibi olan, ekonomik durumu kotu olan ve herhangi bir iste calismayan colyakli cocuk annelerinde yasam kalitesi puanlari daha dusuk bulunmustur. Beck Depresyon Olcegine gore yapilan degerlendirmelerde de; colyakli cocuk annelerinde depresif belirti gorulme orani (%69.9) kontrol grubundaki annelere gore (%14.0) anlamli derecede yuksek bulunmustur. Yapilan ileri analizlerde; 41 yas ve uzerinde olan, 4 ve uzeri cocuk sahibi olan, ekonomik durumu kotu olan ve koy ve kasabalarda yasayan annelerde depresif belirti oranlari daha fazla bulunmustur.  Sonuc: Annelerin, kronik hastaligi olan cocugu ile ugrasirken yasam kalitelerinin ve beden-ruh sagliklarinin olumsuz yonde etkilendigi tespit edilmistir. Colyak hastaligi olan bir cocuk tespit edildiginde, annelerinin de yasam kalitelerinin korunmasi ya da ruhsal sikintilarla karsilasmalarinin onlenmesi acisindan takip edilmesinin ve destek olunmasinin yararli olacagi dusunulmektedir.