DOĞU AKDENİZ’DE DENİZ YETKİ ALANI UYUŞMAZLIĞI VE TÜRKİYE – LİBYA MUTABAKATI

Bu çalışma, Doğu Akdeniz’de deniz yetki alanı uyuşmazlığına yepyeni bir boyut kazandıran Türkiye-Libya Mutabakatının etkisini, mutabakat öncesi ve sonrası durumu özetleyerek açıklamayı amaçlamaktadır. Dolayısıyla çalışmanın araştırma sorusu “Türkiye-Libya Mutabakatı’nın bölge devletleri üzerinde ve küresel anlamda etkisi ne olmuştur?” sorusudur. Bu soruya ilişkin araştırma hipotezi mutabakatın Türkiye’nin doğal haklarını hiçe sayan, kendi çıkarlarını Türkiye’ye dayatmaya çalışan devletlerin planlarını bozduğu oyun değiştirici bir etki yaptığıdır. Bu araştırma sorusunun cevaplanmasında ve hipotezin testinde araştırma ve veri toplama yöntemi olarak literatür taraması ve vaka analizi yöntemleri kullanılmıştır. Bu yapılırken yerli ve yabancı literatür taranmış, ulaşılan bilgiler somut olaylar ile test edilerek kullanılmıştır. Bu amaç için önce deniz yetki alanı sınırlandırması ile ilgili kavramlardan olan kıta sahanlığı, karasuları ve münhasır ekonomik bölge tanımlamaları açıklanmış, sorunun böylece anlaşmazlığın kaynağı ortaya konmaya çalışılmış ve kıyıdaş olan/olmayan ülkelerin bu doğrultuda sahip olduğu hakların ne olduğu incelenmiştir. Daha sonra, mutabakat öncesi kıyıdaş olan/olmayan ülkeler ile Türkiye’nin durumu incelenerek, mutabakata giden süreçte yaşananlardan bahsedilmiştir. Bunun sonucunda mutabakatın Türkiye için ve bölge için çok önemli bir hamle olduğu, bölgedeki dengeleri önemli ölçüde sarstığı, bundan sonraki zamanlar için de bir dönüm noktası niteliği taşıdığı sonucuna ulaşılmıştır