Hagop Mntsuri'nin İkinci Evlilik Romanını Osmanlı İmparatorluğu'nda Eşzamanlıların Eşzamansızlığı Perspektifinden Okumak

Bu makalede Hagop Demirciyan’ın Yergrort Amusnutyunı (İkinci Evlilik)romanını, Ermeni soykırımına giden yolu döşeyen koşullar, soykırımın kurtulanların yaşamı üzerindeki etkileri ve soykırım sonrası Türkiye’de yarattığı geri dönüşü olmayan gerçeklikler de dahil olmak üzere daha geniş bir tarihsel bağlamda ele alıyorum. 1931 yılında İstanbul’da basılan romanın karakterleri üzerinden, İstanbullu Ermeniler ile vilayetlerde yaşayan Ermeniler arasındaki derin tarihsel ve yapısal farklılıkların izini sürüyor, bu farklılıklara eşitsiz ve bileşik gelişmeye ilişkin edebiyat kuramlarının yardımıyla bakarak vilayetlerdeki ve İstanbul’daki Ermenilerin eşzamanlı eşzamansızlara dönüştüklerini iddia ediyorum. Bu eşitsizlik 1915’de zirveye ulaşmış yalnızca İstanbul’da değil, Türkiye dışında sığınılan her yerde, kağtaganlıkta (daimi sürgünlük) ve felaketten hayatta kalmış olmanın sonsuz sessizliğinde devam etmiştir.