Essential and Fixed Oils: Evaluation of Chemical Structure-Activity Relationship

Bitkilerden ayrıştırılabilen, canlı sistemlere etkileri tanımlanan maddeler ve bunların farmasötik, kozmetik, gıda gibi alanlarda kullanımı her zaman dikkat çeken konulardan olmuştur. Bitkisel kaynaklardan örneğin çiçek, tohum, yaprak, kabuk, dal, köklerden elde edilen sabit ve uçucu yağlar için antiseptik, antibakteriyel, antifungal, antioksidan, antiviral aktiviteler bilinen en yaygın etkilerdendir. Aromaterapi, fiziksel ve ruhsal olarak yaşam kalitesini düzenlemek için uygulanan uçucu ve sabit yağlarla formüle edilen bütünsel tedavi yaklaşımıdır. Amerika Ulusal Sağlık Enstitüleri (NIH) aromaterapi yağlarının, solunum yolu üzerinden inhalatif ve difüzif yöntemlerinin, cilt üzerinden jel, krem, losyon şeklinde topikal uygulamalarının ve ağızdan çözelti, tablet, kapsül şeklinde dahili uygulamalarının olduğunu belirtmişlerdir. Tıbbın babası olarak anılan Hipokrat’ın MÖ 400’lü yıllarda çok önem verdiği aromaterapi yağları ile ilgili güncel araştırma makale sayısı oldukça azdır. Uçucu ve sabit yağların kimyasal yapılarının tanınması, biyolojik aktivite ile ilişkilendirilmesi, aromaterapi uygulamalarına temel bilgi birikimi sağlaması açısından çok önemlidir. Bu derleme çalışmasında en çok kullanılan uçucu ve sabit yağlarla ilgili güncel ve güvenilir çalışmalar kimyasal yapı-aktivite uygulamaları açısından değerlendirilmiştir.