Samozatrudniony w unijnym systemie VAT: przedsiębiorca czy pracownik?

Abstract

Celem opracowania jest wskazanie, na podstawie analizy unijnych przepisów dotyczących zakresu podmiotowego VAT oraz zapadłych na ich tle orzeczeń TSUE, jakie okoliczności należy uwzględniać, ustalając, czy osoba samozatrudniona jest niezależnym przedsiębiorcą, a zatem podatnikiem VAT świadczącym swojemu kontrahentowi usługi opodatkowane VAT, czy raczej pozostaje z tym kontrahentem w relacji odpowiadającej stosunkowi pracy, co stawia samozatrudnionego i świadczone przez niego usługi poza zakresem opodatkowania VAT. W tekście wyjaśniono również, że ze względu na stosowane we wspólnym unijnym systemie VAT kryterium rzeczywistości gospodarczej, oceniając status podatkowy samozatrudnionego, nie można poprzestać na treści umowy łączącej go z kontrahentem, lecz trzeba uwzględnić rzeczywiste zasady współpracy. Pominięto natomiast tematykę konsekwencji dla samozatrudnionego i jego kontrahenta związanych ze skutecznym zakwestionowaniem przez organy podatkowe statusu samozatrudnionego jako przedsiębiorcy i podatnika VAT, która wymaga odrębnego opracowania.