MÂTÜRÎDÎ’NİN İLÂHÎ HİKMET ANLAYIŞI AL-MÂTURÎDÎ’S CONCEPT OF GOD’S WISDOM Prof. Dr. Ulrich Rudolph

Abstract

Musluman kelamcilarin tamamina gore Tanri’nin hikmet sahibi oldugu asikârdir. Fakat ‚Tanri  hikmet sahibidir‛ ifadesi ile neyin kast edildigi o kadar da acik degildir. Bu yuzden  mutekellimun, ilâhi hikmet hakkinda, Tanri’nin her zaman en iyisini yapmak zorunda oldugu  seklindeki Mutezili gorusten (aslah), ne yaparsa yapsin Tanri’nin hikmet sahibi oldugu fikrini iceren gelenekselci yaklasima kadar uzanan cesitli izah bicimleri gelistirmislerdir. Bu calismamda Mâturidi’nin ilâhi hikmet anlayisina biraz isik tutmak istiyorum. Gorulecegi uzere, bu konu karmasik olup cesitli kelâmi tartismalari bunyesinde barindirmaktadir. Zira Mâturidi, bu terimi Tanri’nin kâdir-i mutlak oldugu dusuncesini, yaratilan dunyanin rasyonelligi fikri ile uzlastirmak icin kullanmistir.