Analiza poziomu wypadkowości w górnictwie na tle zmian wydajności i zatrudnienia w górnictwie węgla kamiennego

Abstract

Bezpieczeństwo pracy jest niezwykle istotnym obszarem troski w każdym przedsiębiorstwie. W przedsiębiorstwach wydobywczych zajmujewyjątkowo wysoka pozycję w hierarchii zadań i celów. Wypadek przy pracy definiuje się jako zdarzenie nagłe, wywołane przyczynązewnętrzną, powodujące uraz lub śmierć pracownika, a które nastąpiło w związku z pracą. Na zdarzenie wypadkowe składa sięwiele powiązanych ze sobą niekorzystnych zdarzeń technicznych, organizacyjnych, środowiskowych i ludzkich. Uznaje się jednak, żezazwyczaj czynnikiem inicjującym wypadek przy pracy jest błąd (zakłócenie) człowieka. Pośród przyczyn popełniania błędów możnawyróżnić przede wszystkim: niesprawność człowieka, cechy realizowanych zadań, warunki fizycznego środowiska oraz wpływ środowiskaspołecznego, uwarunkowania techniczne. Dlatego w ramach profilaktyki wypadkowości oprócz sfery technicznej zwraca sięuwagę również na sferę zarządzania – motywację, prawidłowe szkolenie, przepływ informacji, a także ocena cech psychofizycznychpracowników i ich dopasowania do stanowiska pracy. Jest to tym bardziej uzasadnione w sytuacji, gdzie jak wynika z wieloletnichdanych GUS, za około 60% wypadków przy pracy w Polsce odpowiedzialny jest tzw. czynnik ludzki. Poziom wypadkowości możnarozpatrywać w kilku ujęciach. Interesująca jest korelacja poziomu wypadkowości od czynników, na które ma wpływ kieownictwo.Wtedy można sterując tymi elementami wpływać na liczbę wypadków przy pracy. Jest to szczególnie ważne w takiej branży jakgórnictwo, w którym według danych GUS odnotowano ich najwięcej w Polsce. Intuicyjnie naturalnym następstwem zmniejszeniazatrudnienia powinien być spadek poziomu wypadkowości. Jednakże zmniejszenie stanu zatrudnienia nie może powodować spadkuwydajności pracy. W artykule autorki zaprezentowały wyniki badania korelacji między tymi trzema wskaźnikami: poziomem zatrudnienia,wydajnością i wypadkowością, w polskich kopalniach węgla kamiennego na przestrzeni lat 2003–2020.