{"title":"HİNDU KUTSAL METİNLERİNDE GEÇEN ŞİVA EFSANELERİNDEN ÖRNEKLER","authors":"Arzu Yildiz","doi":"10.15745/da.1192377","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"Hindu dini geleneğinde efsane ve mitolojik hikayeler büyük öneme sahiptir. Hindu kutsal metinleri sayısız mitik anlatı ile doludur. Birçok tabiatüstü figür ve unsur ile bezeli bu anlatıların maksadı ise genel anlamda insanları uyarmak, doğru davranışları öğreterek doğru yola yönlendirmek, yanlış davranışlardan alıkoymak, tanrıların yüceliğini övmek, evrenin, varlıkların yaratılışını açıklamak vb. hususlardır. Efsanelerin başkahramanları çoğunlukla tanrılardır. Hinduizm’in yok edici tanrısı olarak nitelendirilen, büyük tanrılarından biri olan Şiva’nın merkezde olduğu birçok efsane bulunmaktadır. Şiva’nın yüceliği, mutlak hakikat oluşu ve müşfikliğinin yanı sıra, gazabı, yok ediciliği ve dünyaya karşı kayıtsızlığı da bu anlatıların konusunu oluşturmaktadır. Şiva’nın çok yönlülüğünü yansıtan bu efsaneler Hinduizm’in en büyük ikinci mezhebi Şivacılık’ın felsefi ve teolojik temellerinin oluşturulmasında büyük bir yer ve öneme sahiptir. Efsanelerin kılavuzluğunda Hindu tanrısı Şiva’nın anlaşılması ile Şivacılık’ın ve daha genel anlamda Hinduizm’in tanrı anlayışına ve tanrı kavramına yüklenen anlamlara dair daha sağlam analizler yapılabilecektir. Şiva’nın Hindu tanrıları içinde sahip olduğu yer ve önemin vurgulanması, onun gerçekleştirdiği olağanüstü fiillerin farklı şekillerde yorumlanması ve değerlendirilmesinin yanı sıra aktarılma maksatları çeşitlilik gösteren bu efsaneler, Hindu inancı ve kültürünü açısından önem taşıyan birçok öğenin anlaşılması açısından da faydalı birer örnektir.","PeriodicalId":32322,"journal":{"name":"Dini Arastirmalar","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2022-12-05","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Dini Arastirmalar","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.15745/da.1192377","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}
引用次数: 0
Abstract
Hindu dini geleneğinde efsane ve mitolojik hikayeler büyük öneme sahiptir. Hindu kutsal metinleri sayısız mitik anlatı ile doludur. Birçok tabiatüstü figür ve unsur ile bezeli bu anlatıların maksadı ise genel anlamda insanları uyarmak, doğru davranışları öğreterek doğru yola yönlendirmek, yanlış davranışlardan alıkoymak, tanrıların yüceliğini övmek, evrenin, varlıkların yaratılışını açıklamak vb. hususlardır. Efsanelerin başkahramanları çoğunlukla tanrılardır. Hinduizm’in yok edici tanrısı olarak nitelendirilen, büyük tanrılarından biri olan Şiva’nın merkezde olduğu birçok efsane bulunmaktadır. Şiva’nın yüceliği, mutlak hakikat oluşu ve müşfikliğinin yanı sıra, gazabı, yok ediciliği ve dünyaya karşı kayıtsızlığı da bu anlatıların konusunu oluşturmaktadır. Şiva’nın çok yönlülüğünü yansıtan bu efsaneler Hinduizm’in en büyük ikinci mezhebi Şivacılık’ın felsefi ve teolojik temellerinin oluşturulmasında büyük bir yer ve öneme sahiptir. Efsanelerin kılavuzluğunda Hindu tanrısı Şiva’nın anlaşılması ile Şivacılık’ın ve daha genel anlamda Hinduizm’in tanrı anlayışına ve tanrı kavramına yüklenen anlamlara dair daha sağlam analizler yapılabilecektir. Şiva’nın Hindu tanrıları içinde sahip olduğu yer ve önemin vurgulanması, onun gerçekleştirdiği olağanüstü fiillerin farklı şekillerde yorumlanması ve değerlendirilmesinin yanı sıra aktarılma maksatları çeşitlilik gösteren bu efsaneler, Hindu inancı ve kültürünü açısından önem taşıyan birçok öğenin anlaşılması açısından da faydalı birer örnektir.