Deprecjacja kobiet w uwarunkowanych stereotypowo wypowiedziach mężczyzn w polskich dyskursach politycznych w latach 2016–2017

Abstract

Celem artykułu jest przeanalizowanie językowych sposobów jawnej deprecjacji kobiet przez polskich polityków i publicystów w kontekście wypowiedzi wymierzonych przeciwko zaostrzeniu przepisów o aborcji. Osoby sprzeciwiające się zmianom w tej ustawie zdecydowały się na organizację manifestacji ulicznych, nazwanych „czarnymi protestami”. Zdecydowaną większość manifestantów stanowiły kobiety. Seksualność człowieka postrzegana jest między innymi przez pryzmat kultury, w której stereotyp odgrywa dominującą rolę. W polskim dyskursie publicznym kobieta jest obrazowana przede wszystkim w oparciu o dwa stereotypy: matki i feministki. Stały się one podstawą metodologicznej konstrukcji tego artykułu. Analizie zostały poddane wypowiedzi odnoszące się do wartościowania poglądów i postaw kobiet biorących udział w akcjach protestacyjnych. Z badanych tekstów wynika, iż w dyskursie politycznym coraz trudniej o zachowania oparte na normach obowiązującej dotychczas grzeczności językowej. Batalia pomiędzy mężczyznami a kobietami nie zawsze odbywa się z zachowaniem zasad kultury i wzajemnego szacunku. Choć wydaje się, że dostęp do powszechnego udziału polskich kobiet w przestrzeni politycznej został otwarty, to przytoczone przykłady pokazują, że w rozumieniu wielu parlamentarzystów polityka to wciąż „męska sprawa”: podstawowe ustalenia zapadają pomiędzy mężczyznami, tylko oni wiedzą, co jest ważne. Stereotypowo mężczyźni są racjonalni, kobiety natomiast kierują się głównie emocjami. W ostatnich latach można jednak zauważyć, iż mężczyźni dyskredytują kobiety za pomocą technik, które wcześniej przypisywano głównie kobietom, gdyż to cecha „słabego” (słaby broni się emocjonalnie). Świadczy o tym choćby silna wulgaryzacja języka przytoczonych w niniejszym artykule wypowiedzi polityków-mężczyzn.