“İhtiyat mı? Korku mu?” Hz. Ömer’in (13-23/634-644) Deniz ve Denizciliğe Bakışı

Abstract

Bircok arastirmaci Islâm tarihinde denizcilik faaliyetlerinin ilk defa Hz. Osmân b. Affân (23-35/644-656) devrinde basladigini kabul eder. Halbuki Islâm tarihi kaynaklarinda Hz. Omer b. el-Hattâb doneminde kendisine bilgi verilmeden gerceklestirilen bazi deniz cikarmalari ve fetihleri zikredildigi gibi bizzat onun emriyle yapilan denizcilik faaliyetlerinden de bahsedilmektedir. Hz. Omer’in, halefinin aksine denizcilik faaliyetleri hususunda takindigi ihtiyatli tavir bu calismanin temel problematigidir. Arastirmada onun halifeligi devrinde Basra Korfezi, Hint Okyanusu ve Kizildeniz’de yurutulen denizcilik faaliyetleri, Bilâdu’s-Şâm’daki [Suriye] sahil sehirlerini muhafaza etmek icin alinan yogun tedbirler, istisare esasina dayali olarak kararlar almasiyla bilinen Hz. Omer’in deniz ve denizcilige karsi tutumunu etkileyen âmiller ana kaynaklarin verdigi bilgiler isiginda kronolojik bir sekilde ele alinacak ve degerlendirmeye tâbi tutulacaktir.