Jeotermal Rezervuarlarla İlgili Sayısal Modelleme/Benzeşim Çalışmaları

Abstract

Jeotermal rezervuarlar icerdikleri yuksek basinc ve yuksek entalpi nedeniyle cok kiymetli yenilenebilir enerji kaynagi olarak degerlendirilmektedir. Dogal surecler sonucu rezervuar kayacta depolanan jeotermal akiskan elektrik enerjisi uretiminde, konut isitmaciliginda, seracilikta ve balneolojik amacli olarak kullanilmaktadir. Jeotermal rezervuarlarin uretimi dogal dengede bulunan hidrodinamik ve hidrotermal mekanizmalari harekete gecirmekte ve bunun sonucu olarak rezervuar icinde akiskan hareketi ve isi yayilimi/tasinimi olusmaktadir. Bu mekanizmalarin matematiksel olarak tanimlanmasi ile baslayan sayisal modelleme calismalari degisik isletim kosullarinin rezervuara etkisini arastirabilmekte ve dolayisi ile jeotermal sistemlerin surdurulebilir duzeyde uretilmelerine olanak saglamaktadir. Soz konusu mekanizmalarin diferansiyel denklemlerle ifade edilmesi ve jeotermal rezervuarin kavramsal modeline dayali olarak belirlenen fiziksel parametreler ve uygun sinir kosullarinin uygulanmasi sayisal modelleme calismalarinin temelini olusturmaktadir. 1970 li yillardan beri surdurulen modelleme calismalari ile dunya genelinde bircok jeotermal sistemde sayisal modelleme calismasi yapilmis ve bu rezervuarlarin en uygun ve surdurulebilir uretim ve isletim politikalarinin gelistirilmesi saglanmistir. Bu makalede jeotermal rezervuarlarin sayisal modellenmesinin temel prensipleri anlatilmakta, ilgili denklemler tanitilmakta ve tarihsel gelisim aktarilmakta ve hazir paket programlar olarak sunulan simulatorlerin/modellerin gizemleri aciklanmaktadir. Ayrica sayisal model calismasi yapilan sahalar ve ilgili ulkeler tanitilarak bu calismalarin kaynaklari verilmektedir.