Gama Işınıyla (Kobalt 60) Elde Edilmiş Mutant Elma Popülasyonunda Sonbahar Yaprak Renk Değişimi

Abstract

Elmanin da yer aldigi iliman iklim meyve turlerinde, sonbaharda yapraklara yesil rengi veren klorofil parcalanmaya baslamakta ve yaprak dokumu oncesi renk degisimleri meydana gelmektedir. Sonbaharda gorulen bu farkli yaprak renklerinin, basitce yaprak yaslanmasinin tesadufi bir sonucu olmadigi kabul edilmekte ve bu konuda foto-koruma ve hayvan-bitki etkilesimlerine dayanan farkli hipotezler one surulmektedir. Ozellikle antosiyanin kaynakli kirmizi gibi koyu pigmentli yapraklarin koruyucu veya savunma gibi bir isaret tasidigi dusunulmektedir. Bu calismada, sonbaharda yapraklarda gorulen renk degisimleri hakkindaki mevcut bilgi birikimini arttirmak ve konunun daha iyi anlasilmasina yardimci olabilmek amaciyla ‘Amasya’ elmasinda gama isini uygulamasi ile elde edilmis mutant populasyonda (n=375) sonbahar yaprak rengi degisimleri incelenmistir. Renk kodlamalari, rengin yapraklarin %80'inden fazla veya az olma durumuna gore tanimlanmis ve her cesit veya mutant birey icin ayri ayri degerlendirilmistir. Yapilan degerlendirmeler sonucunda populasyonun %82’sinin sonbaharda sari yaprak rengine sahip oldugu ve orijinal ‘Amasya’ elmasi ile ayni yaprak rengi grubunda yer aldigi belirlenmistir. ‘Granny Smith’, ‘Crissp Pink’ ve ‘Braeburn’ gibi ticari cesitlerin sonbaharda yaprak renklerinin ‘Amasya’ elmasina kiyasla oldukca yesil kaldigi belirlenmistir. Populasyonda yaprak rengi tamamen kirmizi olan birey bulunmadigi tespit edilmistir. Ancak oldukca koyu pigmentlere sahip sari-kirmizi grupta toplam populasyonun %15’ini olusturan 58 birey yer almistir. Bu gruptaki bireylerde L* ve ho degerlerindeki azalis, daha yuksek antosiyanin pigmentine sahip oldugunun bir gostergesidir. Daha net bir polimorfizme sahip olduklari icin yaprak rengi farkli mutantlar ile yapilacak sonraki calismalar sonbahardaki bu renk degisimlerinin anlasilmasinda onemli katkilar saglayabilecektir.