Kolumna na Placu Vendôme a przemijająca postać świata starożytnego Rzymu w pismach Cypriana Norwida

Abstract

Artykuł przedstawia motyw kolumny triumfalnej w utworach Norwida: Vendôme, Odpowiedź do Włoch… (Fraszka), Szczesna. Inspiracji do zadania pytania o funkcje kolumny i jej symboliczną siłę nośną dostarczyła Estetyka Georga Wilhelma Friedricha Hegla, a także fragment Epimenidesa: „Kolumn wiele, […] Zbłąkanych kolumn wiele, gmachu gdzieś szukało – ”. W myśli Norwida wieczną chwałę zyskuje nie ten, kto stanął na szczycie kolumny triumfalnej – bo taki posąg łatwo może obrócić się w pył, o czym przekonują dzieje pomników m.in. starożytnych wodzów i Napoleona, lecz ten, kto zbliżył się do „Przedwiecznego” fizyczną śmiercią. „Moc” jest tą wartością, która nieodwołalnie jest związana z kolumną triumfalną, lecz musi wznieść się do innego wymiaru niż tylko siła fizyczna. W artykule przypomniano także koncepcję Paryża jako „nowego Rzymu”, ożywioną w XIX wieku.