CRATAEGUS MONOGYNA JACQ. VE CRATAEGUS LAEVIGATA (POIR.) DC. KIRMIZI ALIÇ TÜRLERİNİN MEYVE, ÇEKİRDEK, SAP KISIMLARININ FİTOKİMYASAL VE ANTİOKSİDAN ÖZELLİKLER AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Abstract

Yemişen, diğer adı ile kırmızı alıç (Crataegus spp.) Rosaceae familyasına ait bir bitki olup Dünya’da ılıman iklime sahip Asya, Avrupa ve Kuzey Amerika’nın farklı bölgelerinde yetişmekte ve aynı zamanda Türkiye’nin farklı bölgelerinde de yayılım göstermektedir. Meyveleri beğenilerek tüketilmekle birlikte bitkinin yaprak ve sapları, fenolik asitler ve flavonoidler gibi antioksidan biyoaktif bileşenlerce oldukça zengindir. Bu çalışmada, Türkiye’nin farklı bölgelerinden temin edilen iki farklı yemişen türünün fitokimyasal ve antioksidan özellikleri araştırılmıştır. Crataegus monogyna Jacq. Ve Crataegus laevigata (Poir.) DC. Yemişen türlerine ait meyve, pulp, çekirdek ve saplarında toplam fenolik madde (TFM) içeriği ve DPPH radikal süpürme aktivitesi, organik asit ve şeker profili ve mineral dağılımları belirlenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre, en bol bulunan makro-mineral K, mikro-mineral Fe, hâkim asit malik asit ve baskın şeker fruktoz olarak belirlenmiştir. Her iki kırmızı alıç türünde de meyve pulplarının TFM bakımından zengin olduğu ve meyvenin saplarının ise daha yüksek antioksidan kapasiteye sahip olduğu belirlenmiştir.