Edukiaren efektuak arrazoibide deduktiboan

Abstract

Arrazoibide deduktiboak konklusio baliodunak edo baliogabeak sortzen ditu premisen forma logikoa soilik begiratuz —hau da, argumentuaren edukia, logikoki, hutsala da—. Hala ere, zenbait ikerketak frogatu dute edukiak laguntzen duela subjektuek arrazoibide deduktiboko problemak ebaztean duten zeregina zehazten. Artikulu honek literaturan luze eta zabal ikertutako bi eduki-efektutan jartzen du arreta: gaiaren errazte-efektuan eta sineste-isurian. Errazte-efektuak ideia hau hartzen du bere baitan: eduki konkretu bat duten problemak errazago ebazten dira eduki abstraktua duten problemak baino. Sineste-isuria, aldez aurreko ezagutzan, eta ez logikan, oinarritzearen ondorioz emaitza zehaztugabeak sortzeko joera sistematikoari dagokio. Artikulu honen lehen zatian bi eduki-efektu mota horiek badirela erakusten duen ebidentzia enpirikoa aurkezten da. Sineste-isuria badela onartzen da neurri handian; errazte-efektuari buruzko ebidentzia, berriz, ez da hain argia. Ondoren, eduki-efektuak azaltzeko teoria garrantzitsuenetariko batzuk aurkezten dira. Azkenik, artikuluak iradokitzen du hutsegitea —kasu honetan, edukia dela eta— hobeto aztertu behar dela aurrera egiteko modu gisa, eta ez giza irrazionaltasunaren froga gisa.