Nakkaş Hasan ve Sefer-Savaş Konulu Minyatür Örnekleri

Abstract

Nakkaş Hasan Paşa, 16. ve 17. yüzyıl Osmanlı resim sanatının önemli minyatür sanatçılarındandır. Hayatı ile ilgili bilgiler sınırlıdır. Özellikle devlet adamlığı yönü tarihi kaynaklarda takip edilebilmiştir. Nakkaş Hasan, Enderun’da eğitim görmüş ve Harem-i Hümâyun hizmetinde bulunmuştur. Beylerbeyliği ve vezirlik makamına kadar ulaşmıştır. Nakkaş Osman’ın Osmanlı tasvir anlayışına yön verdiği III. Murad (1574 – 1595) devrinde Nakkaş Osman’ın çalışma ekibinde yer alan Nakkaş Hasan, 1596 yılına kadar eser vermiştir. Gazanfer Ağa gibi hâmiler ve Tâlikîzâde Mehmed Subhi gibi tarihçiler ile birlikte yirmi civarında esere katkı sunmuştur. Şâhnâme türü eserlerde özellikle padişahların katıldığı sefer ve savaşlar nakkaşlar tarafından özenle tasvir edilmiştir. Konusu gereği sefer, savaş ve mücadeleleri tasvir eden minyatürler zengin kültürel içerik sunmaktadır. Nakkaş Hasan’ın eserlerinde de savaş ve sefer konulu minyatür örneklerine fazlaca rastlanmaktadır. Tasvirler metinlerdeki anlatımları esas almış ve gerçekçi bir anlayışla yansıtmıştır. Kıyafet, başlık, mimari yapı ve doğa unsurları figürleri dönemin zihniyetine ışık tutmaktadır. Nakkaş Hasan, eserlerinde sade bir anlatımı esas almış, gereksiz detay ve yüzey bezemeciliğinden uzak durmuştur. Hikâye anlatma anlayışını öncelemiştir. İçeriğin tasviri kadar yerleşim planı, renk dengesi, doluluk boşluk oranları gibi kompozisyon ilkelerine de dikkat etmiştir. Bu yönüyle eserleri biçim ve muhteva açısından bütünlük arz etmektedir.