A QUALITATIVE RESEARCH ON THE ROLE OF POSITIVE REINFORCERS AND EXPERIENTIAL AVOIDANCE IN MAINTAINING GAMBLING BEHAVIOR

Abstract

Kumar oynama davranışı, çalışmalarda madde ve alkol gibi bağımlılık yapıcı nesnelere göre daha az ele alınmakla birlikte bireyler üzerinde benzer etkiler gözlemlenebilmekte ve bu davranış patolojik bir sorun haline gelebilmektedir. Bu noktada psikolojik, biyolojik ve sosyal açıdan olumlu ya da olumsuz birçok faktör bireylerin kumar oynama davranışının bağımlılığa dönüşmesine aracı olurken bireyin kumar oynamayı sorunlarına karşı bir çözüm yolu olarak görmesine de sebep olabilmektedir. Bu araştırmada, kumar oynama davranışı üzerinde etkili olan yaşantısal kaçınma ve pozitif pekiştirme süreçlerinin anlaşılması ve betimlenmesi amaçlanmaktadır. Nitel araştırma yöntemi kullanıldığı çalışmada, en az bir kez kumar oynama davranışı sergilenmiş 13 katılımcı ile derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Katılımcılardan elde edilen veriler betimsel analiz yönetimi ile incelenerek “Yaşantısal Kaçınmanın Bir Aracı Olarak Kumar Oynama Davranışı” ve “Kumar Oynamayı Sürdürmede Pozitif Pekiştireçler” olmak üzere iki tema altında açıklanmıştır. Araştırma sonucunda, kumarın ilk zamanlarında pozitif pekiştireçlerin bireyin davranışları üzerinde etkili olduğu, kumar oynama davranışının süreklilik kazanmasıyla birlikte pozitif pekiştireçlerin yerini negatif pekiştireçlere bıraktığı ve pekiştireçlerin bireylerin olumsuz duygu durumu içerisindeyken kaçınma davranışı sergileyerek kumar oynama davranışına yönelmesinde etkili olduğu ortaya çıkmıştır.