1923 Nüfus Mübadelesini Pierre Bourdieu’nun Alan, Sermaye ve Habitus Kavramları Üzerinden Okumak

Abstract

1923 yılında Türkiye ile Yunanistan arasında imzalanan nüfus mübadelesi, kitlesel insan hareketlerinin dramatik ve aynı zamanda travmatik hikâyeler barındıran zorunlu ve zorla göç deneyimlerindendir. Bu mübadelenin sosyomekânsal bağlamı, Pierre Bourdieu'nun ilişkisel sosyolojiye dair alan, sermaye ve habitus kavramları üzerinden analiz edilmektedir. Amaç, mübadillerin göç sırası ve sonrasında yaşadıkları sorunlar, iskân edildikleri yerlerde ve etkileşimde bulundukları yerel halkla yaşadıkları deneyimleri betimlemek, kendilerine yönelik ne tür (genel kabul görme ya da dışlanma gibi) algı, tutum ve davranışların sergilendiğini analiz etmektir. Araştırmanın veri kaynakları 1923 Nüfus Mübadelesine ilişkin dokuz belgesel filmden oluşmaktadır. Bu filmlerden temin edilen veriler, MAXQDA paket programı vasıtasıyla analiz edilerek kavram ağları oluşturulmuş ve bu bağlama uygun içerik çözümlemesi yapılmıştır. Sonuç olarak, Anadolu'ya sevk edilen mübadillerin alana dair ekonomik, sosyal ve kültürel sermayelerinin işlevsiz kaldığı ve karşılaştıkları bu olumsuzlukların da hafızalarında yer almaya devam ettiği belirlenmiştir.