FOLK BELIEFS OF MUHİBBÎ’S DIVAN

Abstract

İnanç ve inanış; kişi ya da toplum tarafından bir düşüncenin, olgunun veya varlığın gerçek oluşunun kabul görmesidir. İnanç kavramı kişinin düşüncesinin çok geniş bir kısmını kapsamaktadır. Halk inanışları ise, eski dini öğretilerden aktarılmış olan resmi dini inançların türlü sebeplerle geniş kitleler arasında varyantlaşarak aldığı yeni yorum ve inanış tarzları olarak kabul edilmektedir. Bu inanışlar bazı din adamları ve bilginler tarafından ekseriyetle hurafe ya da batıl inanç olarak görülmektedir. Bir toplumu bir arada tutmaya yarayan, zamanın asimile etme gücüne direnen şey şüphesiz olarak o toplumun inanışlarıdır. Bir toplumu tanımanın en doğru yolu da kıymet verdiği değerleri bilmekten geçmektedir. Halk inanışları, halk arasında yaygın olarak kabul gören birtakım inanış ve çeşitli pratiklere karşılık gelmektedir. Bu inanışlar ve ritüeller nesilden nesile aktarılıp adeta bir köprü görevi üstlenerek varlığını devam ettirmiştir. Halk inanışları, dini inançlardan farklı olmakla birlikte pek çok dini uygulamayı da içine almaktadır. Halk inanışları pek çok beşeri ve sosyal bilimin araştırma sahasına girmektedir. Bu disiplinlerden biri de divan edebiyatıdır. Yaşamın her safhasını içine alan bu gelenek, temelinde dini öğretileri ve çeşitli inanışları barındırmaktadır. Bu bakımdan divan şairleri de yaşadıkları toplumun sosyo-kültürel değerlerini şiirlerinde başarıyla kullanmışlardır. Çalışmamızda 16. yüzyıl sultan şairlerinden olan Muhibbî’nin divanında yer alan çeşitli halk inanışlarını gün yüzüne çıkarmaya çalışacağız.