МОВАРОУННАҲР МЎҒУЛЛАР ҲУКМРОНЛИГИ ДАВРИДА

Sayqal Ahmedov
{"title":"МОВАРОУННАҲР МЎҒУЛЛАР ҲУКМРОНЛИГИ ДАВРИДА","authors":"Sayqal Ahmedov","doi":"10.47980/moturidiy/2023-2/11","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"XIII аср бошларида Мовароуннаҳрнинг Чингизхон томонидан босиб олиниши ижтимоий, иқтисодий, маданий ҳаётнинг таназзулга юз тутишига олиб келди. 1215 йилда Чингизхон Хитойни босиб олгандан сўнг Мовароуннаҳрга бостириб кирди, бунинг натижасида мазкур юрт аҳолиси ҳалокатли йўқотиш, оммавий қирғин, вайронагарчилик, талончилик, асирлик ҳамда сургунга дучор бўлди. Мўғул босқинчилари ҳеч кимга раҳм қилмас, хотинларни, эркакларни, болаларни, шафқатсизлик билан ўлдирдилар. Улар шаҳарларни талон-талож қилиб, харобага айлантирдилар. Чингизхон вафотидан олдин ўзи эгаллаган улкан ҳудудларни ўғиллари орасида тақсимлаб берди. Хитой ва Мўғулистон – Ўқтойга, Тулуйга Хуросон, Эрон ва Ҳиндистон, Чиғатойга эса, Мовароуннаҳрдан то Шарқий Туркистонгача бўлган катта ўлка тегди. Босиб олинган ҳудуд халқларини ягона ҳукмдор қўл остида бошқариш мўғуллар учун тобора мушкуллашиб, кейинчалик турли норозиликларни келтириб чиқара бошлади. Бу ҳолат Олтин Ўрда хонлари ва улар тасарруфига киритилган ҳудудлар ўртасида ҳам содир бўла бошлади. Мазкур мақолада Чингизхон қўшинининг Мовароуннаҳрни босиб олиши, мўғуллар даврида ижтимоий-иқтисодий, сиёсий ҳаёт, босқинчиликнинг оқибатлари ҳамда мўғуллар ҳукмронлигининг таназзулга юз тутиши тарихий-тадрижий равишда очиб берилади.","PeriodicalId":315975,"journal":{"name":"The Maturidiyya","volume":"56 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2023-06-06","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"The Maturidiyya","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.47980/moturidiy/2023-2/11","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}
引用次数: 0

Abstract

XIII аср бошларида Мовароуннаҳрнинг Чингизхон томонидан босиб олиниши ижтимоий, иқтисодий, маданий ҳаётнинг таназзулга юз тутишига олиб келди. 1215 йилда Чингизхон Хитойни босиб олгандан сўнг Мовароуннаҳрга бостириб кирди, бунинг натижасида мазкур юрт аҳолиси ҳалокатли йўқотиш, оммавий қирғин, вайронагарчилик, талончилик, асирлик ҳамда сургунга дучор бўлди. Мўғул босқинчилари ҳеч кимга раҳм қилмас, хотинларни, эркакларни, болаларни, шафқатсизлик билан ўлдирдилар. Улар шаҳарларни талон-талож қилиб, харобага айлантирдилар. Чингизхон вафотидан олдин ўзи эгаллаган улкан ҳудудларни ўғиллари орасида тақсимлаб берди. Хитой ва Мўғулистон – Ўқтойга, Тулуйга Хуросон, Эрон ва Ҳиндистон, Чиғатойга эса, Мовароуннаҳрдан то Шарқий Туркистонгача бўлган катта ўлка тегди. Босиб олинган ҳудуд халқларини ягона ҳукмдор қўл остида бошқариш мўғуллар учун тобора мушкуллашиб, кейинчалик турли норозиликларни келтириб чиқара бошлади. Бу ҳолат Олтин Ўрда хонлари ва улар тасарруфига киритилган ҳудудлар ўртасида ҳам содир бўла бошлади. Мазкур мақолада Чингизхон қўшинининг Мовароуннаҳрни босиб олиши, мўғуллар даврида ижтимоий-иқтисодий, сиёсий ҳаёт, босқинчиликнинг оқибатлари ҳамда мўғуллар ҳукмронлигининг таназзулга юз тутиши тарихий-тадрижий равишда очиб берилади.
世界语言和文化
XIII asr boshlarida Movarounnaҳrning Genghis Khon tomonidan bosib olinishi ijtimoi, iqtisodiy, madaniy ҳayotning tanazzulga yuz tutishiga olib keldi.1215 jilda Genghis Khytoini bosib olgandan sўng Movarounnaҳrga bostirib kīrdi, buning natyazasida mazkur yurt aҳolisi ҳalokatli iuqotish, ommaviy qirғin, vayronagarchilik, talonchilik, asirlik ҳamda surgunga duchor budi.这些 "қilmas"、"hotinlarni"、"erkaklarni"、"bollarni"、"shafqatsizlik bilan ўldirdilar "等词语的意思是 "қilmas"、"hotinlarni"、"erkaklarni"、"bollarni"。Ular shaҳarlarni talon-talogh kilib, harobaga ailantirdilar.Genghis Khon vaphotidan oldeen uzi egallagan ulkan ҳududlarni oracida taqsimlab berdi.Hitoi va Muuliston - Ўқtoyga, Tulujiga Huroson, Eron va Ҳindiston, Chiatoyiga esa, Movarounnaҳrdan to Sharqiy Turkistongacha bўlgan katta ўлка tegdi.Boo Oltin Oltin Yard hondari va ular tasarrufiga kiritilgan ҳududlar ўrtasida ҳam sodir bўla boshladi.Mazkur maqolada Genghis Khan qushinining Movarounnaҳrni bosib olishi, mujullar daravrida ijtimoi iqtisodiy, siyosiiyayaya、boskinchikning oqibatlarī ҳamda mўullar ҳukmronling tanazzulga yuz tutiši tarihiy-tadrijiy ravishda eye beryladi.
本文章由计算机程序翻译,如有差异,请以英文原文为准。
求助全文
约1分钟内获得全文 求助全文
来源期刊
自引率
0.00%
发文量
0
×
引用
GB/T 7714-2015
复制
MLA
复制
APA
复制
导出至
BibTeX EndNote RefMan NoteFirst NoteExpress
×
提示
您的信息不完整,为了账户安全,请先补充。
现在去补充
×
提示
您因"违规操作"
具体请查看互助需知
我知道了
×
提示
确定
请完成安全验证×
copy
已复制链接
快去分享给好友吧!
我知道了
右上角分享
点击右上角分享
0
联系我们:info@booksci.cn Book学术提供免费学术资源搜索服务,方便国内外学者检索中英文文献。致力于提供最便捷和优质的服务体验。 Copyright © 2023 布克学术 All rights reserved.
京ICP备2023020795号-1
ghs 京公网安备 11010802042870号
Book学术文献互助
Book学术文献互助群
群 号:481959085
Book学术官方微信