{"title":"پهیوهندی ئهیالهتی شارهزوور لهگهڵ ئهیالهتهكانی بهغدا و بهسرادا 1564-1779","authors":"محمد ابراهیم, هۆگر تۆفیق","doi":"10.26436/hjuoz.2023.11.4.1164","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"ئهیالهتی شارهزوور؛ له پێش هاتنهكایهی لهچوارچێوهی كارگێڕی ئیمپراتۆرییهتی عوسمانیدا، یهكهیهكی كارگێڕی له ئهیالهتی لوڕستان و دواتر ئهیالهتی بهغدا بووه، بهڵام كاتێك ئهیالهتی شارهزوور له ساڵی 1564زدا وهك ئهیالهتێكی سهربهخۆ هێنرایهكایهوه، پهیوهندییهكانی ئهیالهتی شارهزوور لهگهڵ ئهیالهتهكانی تری عوسمانییش هاتهكایهوه، سهبارهت پهیوهندییهكانی ئهیالهتی شارهزوور لهگهڵ ههر یهكێك له ئهیالهتهكانی بهغدا و بهسرادا تایبهتمهندییهكی جیاوازی ههبوو، بۆ نموونه: لهپهیوهندی ئهیالهتی شارهزوور به ئهیالهتی بهغدا دا، بهدرێژایی ئهو ماوهیهدا ئهیالهتی بهغدا ههژموونێكی زۆر گهورهی ههبووه، ئهم ههژموونكردنه كاریگهری لهسهر دواڕۆژی ئهیالهتی شارهزووردا ههبوو، ههروهها له پهیوهندی نێوان ئهیالهتی شارهزوور لهگهڵ بهسرادا، بهتایبهتی له ڕووداوه ناوخۆییهكانی ئهیالهتی بهسرادا كه والی و سهربازانی ئهیالهتی شارهزوور ڕۆڵێكی كاریگهریان له دامركاندنهوهی یاخیبوونی هۆزهكانی بهسرادا ههبووه، بۆیه ئهم توێژینهوهیه بهدوای وهڵامی ئهم پرسیاره سهرهكییهدا دهكۆڵێتهوه، كه چۆن بهغدا وهك ناوهندێكی حوكمڕانی نوێ له ئیمپراتۆریهتی عوسمانیدا ههژموونی بهسهر جیۆگرافیا، بارودۆخی سیاسی، كارگێری و سهربازییهكانی دهوروبهریدا، وهك: ئهیالهتی شارهزوور(زۆرینهی خاكی باشووری كوردستان) كردووه، ههروهها لهههمانكاتشدا پێگهی ئهیالهتی شارهزوور له ڕووداوه ناوخۆییهكانی ئهیالهتی بهسرادا چ كاریگهرییهكی له یهكلایكردنهوهی كێشه و یاخیبوونی هۆزهكانی ئهیالهتهكهدا ههبووه..؟ ئهم لێكۆڵینهوهیه وهڵامێكی زانستی كراوهی خستۆتهڕوو له پهیوهندییهكانی نێوان ئهیالهتی شارهزوور و ئهیالهتهكانی وهك: بهغدا و بهسرا دا.","PeriodicalId":502467,"journal":{"name":"Humanities Journal of University of Zakho","volume":"105 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2023-10-10","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Humanities Journal of University of Zakho","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.26436/hjuoz.2023.11.4.1164","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}
引用次数: 0
پهیوهندی ئهیالهتی شارهزوور لهگهڵ ئهیالهتهكانی بهغدا و بهسرادا 1564-1779
ئهیالهتی شارهزوور؛ له پێش هاتنهكایهی لهچوارچێوهی كارگێڕی ئمپراتۆریهتی عوسمانیدا، یهكهیهكی كارگێڕی له ئهیالهتی لوڕستان ودواتر ئهیالهتی بهغدا بووه، بهڵام كاتار໋گێڕی له ئهیالهتیلوڕستان و دواتر ئهیالهتی بهغدا بووه، بهڵام كاتێك ئهیالهتی شارهزور له ساڵی 1564زدا وهك ئهیالهتێكی سهربهخۆ هێنرایهكایهوه،پهویهندیهكانی ئهیالهتی شارهزوور لهگهڵ ئهیالهتهكانی تری عوسمانیش هاتهكایهوه، سهبارهت پهیوهندیهكانیئهیالهتی شارهزوور لهگهڵ ههر یهكێك له ئهیالهتهكانی بهغدا و بهسرادا تایبهتمهندیهكی جیاوازی ههبوو، بۆ نموونه:لهپهیوهندی ئهیالهتی شارهزوور به ئهیالهتی بهغدا دا، بهدرێژای ئهو ماوهیهدا ئهیالهتی بهغدا ههژمونێكی زۆر گهورهی ههبووه، ئهم ههژمونكردنه كاریگهری لهسهردواڕۆژی ئهیالهتی شارهزووردا ههبوو، هروهها له پهیوهندی نێوان ئهیالهتی شارهزوور لهگهڵ بهسرادا بهتایبهتی له ڕووداوه ناوخۆی هكانی ئهیالهتی بهسرادا كه والیوسهربازانی ئهیالهتی شارهزوور ڕۆڵێكی كاریگهریان له دامركاندنهوهی ی اخیبوونی هۆزهكانی بهسرادا هبوه، بۆی ئهم توێژینهوهی بهدوای وهڵامی ئهم پرسیاره سهرهكیهدادهكۆڵێتهوه، كه چۆن بهغدا وهك ناوهندێكی حوكمڕانی نوێ له ئیمپراتۆریهتی عوسمانیدا هژموونی بهسهر جیۆگرافیا، بارودۆخی سیاسی، كارگێری و سهربازیهكانی دهوروبهریدا، وهك:ئهیالهتی شارهزوور(زۆرینهی خاكی باشووری كوردستان) كردووه، ههروهها لهههمانكاتشدا پێگهی ئهیالهتی شارهزور له ڕووداوهناوخۆیهكانی ئهیالهتی بهسرادا چ كاریگهریهكی له یهكلایكردنهوهی كێشه و یاخیبونی هۆزهكانی ئهیالهتهكهدا هبوه.......ئهم لێكۆڵینهوهی وهڵامێكی زانستی كراوهی خستۆتهڕوو وله پیوهندییهكانی نێوان ئهیالهتی شارهزور و ئهیالهتهكانی وهك:بهغدا و بهسرا دا.
本文章由计算机程序翻译,如有差异,请以英文原文为准。