İkinci Dünya Savaşı (1939-1945) Yıllarında Devletin Muhtekirlerle Mücadelesinin Basına Yansıması: İstanbul Örneği

Turkuaz Uluslararası Türk Dünyası Bilimsel Araştırmalar Dergisi Pub Date : 2023-10-20 DOI:10.54970/turkuaz.1362755

Ferit Yücebaş

{"title":"İkinci Dünya Savaşı (1939-1945) Yıllarında Devletin Muhtekirlerle Mücadelesinin Basına Yansıması: İstanbul Örneği","authors":"Ferit Yücebaş","doi":"10.54970/turkuaz.1362755","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"Türkiye, Müttefik ve Mihver devletlere karşı denge politikası izleyerek İkinci Dünya Savaşı’nın dışında kaldı. Altı yıl boyunca devam eden savaşta toplumu her türlü sıkıntıdan korumak için önemli çabalar gösterildi. Fakat her ne kadar savaşın dışında olunsa da önemli ekonomik sıkıntılarla karşı karşıya kalındı. Üretici konumda olan bir milyondan fazla insanın askerlik görevi ile vazifelendirilmesi ekonomiyi derinden sarstı. Bu dönemde fiyatları lüzumsuz yere yükseltenler muhtekir olarak tanımlandı. İkinci Dünya Savaşı boyunca sayıları oldukça artan muhtekirler en küçük bir olaydan bile istifade ederek daha fazla kâr elde etmek için ihtikâr yoluna başvurdular. Hükümet, muhtekirlerin önüne geçebilmek amacıyla komiteler teşkil etti. Bu komitelerde vali, ticaret/iktisat müdürleri, belediye iktisat müdürleri, ticaret ve sanayi odaları umumî kâtiplerinden oluşan olağanüstü yetkilere sahip kimselerin bulundurulması kararlaştırıldı. Bununla beraber 18 Ocak 1940’ta Milli Korunma Kanunu çıkarıldı ve bu kanuna dayanarak olağanüstü yetkiler elde edildi. Ayrıca muhtekirlerle mücadele ve fiyat kontrollerini yapmak üzere 28 Ekim 1940’ta İaşe Müsteşarlığı kuruldu. Bu müsteşarlığa bağlı olarak Fiyat Murakabe Komisyonları devreye sokuldu. Bunların yanında Milli Korunma Mahkemeleri kuruldu ve suçüstü yakalanan muhtekirlerle ilgili kararların hızlı bir şekilde alınması sağlandı. Muhtekirlere para, dükkân/mağaza/işletme kapatma ve sürgün cezaları verildi. Fakat alınan tedbirlerde uygulanan yöntemlerin sistemsizliği, vasıflı personel eksikliği ve araç-gereç yetersizliğinden dolayı istenilen başarı sağlanamadı.","PeriodicalId":341978,"journal":{"name":"Turkuaz Uluslararası Türk Dünyası Bilimsel Araştırmalar Dergisi","volume":"45 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2023-10-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Turkuaz Uluslararası Türk Dünyası Bilimsel Araştırmalar Dergisi","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.54970/turkuaz.1362755","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Abstract

Türkiye, Müttefik ve Mihver devletlere karşı denge politikası izleyerek İkinci Dünya Savaşı’nın dışında kaldı. Altı yıl boyunca devam eden savaşta toplumu her türlü sıkıntıdan korumak için önemli çabalar gösterildi. Fakat her ne kadar savaşın dışında olunsa da önemli ekonomik sıkıntılarla karşı karşıya kalındı. Üretici konumda olan bir milyondan fazla insanın askerlik görevi ile vazifelendirilmesi ekonomiyi derinden sarstı. Bu dönemde fiyatları lüzumsuz yere yükseltenler muhtekir olarak tanımlandı. İkinci Dünya Savaşı boyunca sayıları oldukça artan muhtekirler en küçük bir olaydan bile istifade ederek daha fazla kâr elde etmek için ihtikâr yoluna başvurdular. Hükümet, muhtekirlerin önüne geçebilmek amacıyla komiteler teşkil etti. Bu komitelerde vali, ticaret/iktisat müdürleri, belediye iktisat müdürleri, ticaret ve sanayi odaları umumî kâtiplerinden oluşan olağanüstü yetkilere sahip kimselerin bulundurulması kararlaştırıldı. Bununla beraber 18 Ocak 1940’ta Milli Korunma Kanunu çıkarıldı ve bu kanuna dayanarak olağanüstü yetkiler elde edildi. Ayrıca muhtekirlerle mücadele ve fiyat kontrollerini yapmak üzere 28 Ekim 1940’ta İaşe Müsteşarlığı kuruldu. Bu müsteşarlığa bağlı olarak Fiyat Murakabe Komisyonları devreye sokuldu. Bunların yanında Milli Korunma Mahkemeleri kuruldu ve suçüstü yakalanan muhtekirlerle ilgili kararların hızlı bir şekilde alınması sağlandı. Muhtekirlere para, dükkân/mağaza/işletme kapatma ve sürgün cezaları verildi. Fakat alınan tedbirlerde uygulanan yöntemlerin sistemsizliği, vasıflı personel eksikliği ve araç-gereç yetersizliğinden dolayı istenilen başarı sağlanamadı.

查看原文本刊更多论文

第二次世界大战（1939-1945 年）期间新闻界对国家与钱庄斗争的反映：伊斯坦布尔案例

在第二次世界大战中，土耳其采取了在同盟国和轴心国之间保持平衡的政策。在长达六年的战争期间，土耳其做出了巨大努力来保护社会免受各种麻烦。然而，尽管摆脱了战争，却面临着巨大的经济困难。100 多万处于生产地位的人服兵役，使经济受到严重冲击。在此期间，那些不必要地提高价格的人被定义为 "mukhtekir"。第二次世界大战期间，muhtekirs 的人数大幅增加，他们甚至利用最微小的事件，采用 ihtikâr 的方式来获取更多利润。政府组织了一些委员会来防止这些人。政府决定，这些委员会将包括拥有特殊权力的人员，如省长、商业/经济主管、市政经济主管以及工商会总务。此外，1940 年 1 月 18 日颁布了《国家保护法》，并根据该法获得了特别权力。此外，1940 年 10 月 28 日还成立了供应副秘书处，负责打击 "土匪 "和控制价格。价格监督委员会在副秘书处的领导下开展工作。除此以外，还成立了国家保护法院，并迅速对当场抓获的穆赫特基尔人做出判决。穆赫特基尔人被判处罚款、关闭商店/店铺/企业和流放。然而，由于所采取措施的方法不系统、缺乏合格人员和设备不足，未能取得预期成果。

本文章由计算机程序翻译，如有差异，请以英文原文为准。

求助全文

约1分钟内获得全文求助全文

来源期刊

Turkuaz Uluslararası Türk Dünyası Bilimsel Araştırmalar Dergisi

自引率

0.00%

发文量