Vitruvius’un De Architectura’sında Felsefe ve Mimarlık İlişkisi

Abstract

Vitruvius, MÖ I. yüzyılda Roma’da yaşamış bir mimar olup, yazmış olduğu De Architectura Libri Decem (Mimarlık Üzerine On Kitap) adlı on kitaptan oluşan eseri ile mimarlık tarihinde çok önemli bir yer edinmiştir. Onun bu eseri genel itibarıyla mimarlık ile ilgili teorik ve pratik bilgileri içermesinin yanı sıra terminoloji ve yapı bilgisi bakımından klasik arkeoloji için de temel kaynak olma hüviyetindedir. Diğer bir taraftan Vitruvius’un özellikle ilk kitabında ele aldığı hususlar felsefe tarihi açısından dikkate değer gözükmektedir. Çünkü o, bu bölümde bir mimarın alması gereken eğitimlerden bahsederken felsefeye de yer verir. Bu durumun neden ve amaçları ilgili bölümde kısaca açıklansa da yaşadığı dönemin siyasi ve toplumsal yapısı ile döneme etki eden felsefî anlayışlar incelenerek detaylandırılması mümkündür. Mimarlık ile felsefenin yan yana gelmesi hatta bir mimarın felsefeye olan gereksinimi aslında o dönemin felsefeye olan bakış açısını da yansıtmaktadır. Karşılaştırmalı bir yöntem ile yapılan bu çalışmada Vitruvius’un felsefeyi mimarlık ile nasıl ilişkilendirdiği, ona göre bir mimarın alması gereken eğitimler arasında neden felsefenin de olması gerektiği incelenmiştir. Bunu yaparken dönemin felsefî birikimine de temas edilip Vitruvius’un düşünsel kaynaklarının neler olabileceği ortaya konulmaya çalışılmıştır. Mimarlığın yanı sıra başka alanların da felsefe ile olan ilişkilerine değinilerek felsefenin bilimleri kuşatıcı rolüne işaret edilmiştir.