ЧАСТОТНЫЙ СЛОВАРЬ ЯЗЫКА АБАЯ КУНАНБАЙУЛЫ: РАЗРАБОТКА МЕТОДОЛОГИИ И КЛЮЧЕВЫЕ РЕЗУЛЬТАТЫ

Abstract

Бұл ғылыми мақала Абай Құнанбайұлы тілінің жиілік сӛздігін әзірлеуге арналған әдіснамалық зерттеу болып табылады. Зерттеудің міндеттері – қазақтың ұлы ақыны, ойшыл- философы Абай Құнанбайұлының әдеби мұраларындағы жиі қолданылатын сӛздер мен сӛз тіркестерін талдау арқылы оның бейнелі бейнесін анықтау. Мақалада мәтіндік корпустарды таңдауды, деректерді жинау және талдау әдістерін, сондай-ақ нәтижелерді ӛңдеуді қамтитын жиілік сӛздігін құру әдістемесін әзірлеу ұсынылған. Зерттеудің негізгі нәтижелері сӛздер мен сӛз тіркестерінің жиілігін талдауды, лексикалық бірліктердің ауқымын анықтауды, ақын шығармашылығының әртүрлі кезеңдеріндегі Абай тілі мен оның ӛркениетінің лингвистикалық ерекшеліктерін зерттеуді қамтиды. Мақаланың түп нәтижесі зерттеушілерге, лингвистерге және әдебиеттанушыларға Абай Құнанбайұлының шығармашылық даралығын және оның қазақ әдебиетіне қосқан үлесін тереңірек түсінуге арналған жаңа құрал ұсыну. Жиілігі жоғары сӛздер мен сӛз тіркестерін талдау Абай тілінің құрылымдық және семантикалық аспектілерін, сондай-ақ оның қазақ әдебиетінің дамуына қандай әсер тигізгенін кӛруге мүмкіндік береді. Тҥйін сӛздер: компьютерлік лингвистика, мәтіндік корпус, жиілік сӛздігі, лингвостатис- тика, лингвистикалық талдау, тіл эволюциясы, Абай тілі, әдеби мұра, Абай Құнанбайұлының сӛз мұрасы. Данная научная статья представляет собой методологическое исследование, посвящен- ное разработке частотного словаря языка Абая Кунанбайулы. Задачи исследования по определению образного образа великого казахского поэта и мыслителя-философа Абая Кунанбайулы через анализ наиболее употребляемых слов и фраз в его литературном наследии. В статье представлена разработка методики создания частотного словаря, включающей в себя выбор текстовых корпусов, методы сбора и анализа данных, а также обработки результатов. Ключевые результаты исследования охватывают анализ частотности слов и фраз, определение масштаба лексических единиц, исследование лингвистических особенностей языка Абая и его цивилизации в разные периоды творчества. Результаты этой статьи предоставить исследователям, лингвистам и литературоведам новый инструмент для более глубокого понимания творческой индивидуальности Абая Кунанбайулы и его вклада в казахскую литературу. Анализ частоупотребляемых слов и словосочетании позволит показать структурные и семантические аспекты языка Абая, а также его влияние на развитие казахской литературы. Ключевые слова: компьютерная лингвистика, текстовый корпус, частотный словарь, лингвостатистика, лингвистический анализ, эволюция языка, язык Абая, литературное наследие, словесное наследие Абая Кунанбайулы. This scientific article is a methodological study devoted to the development of a frequency dictionary of the language of Abai Kunanbayuly. The objectives of the study are to determine the figurative image of the great Kazakh poet and philosopher-thinker Abai Kunanbayuly through the analysis of the most used words and phrases in his literary heritage. The article presents the development of a methodology for creating a frequency dictionary, including the selection of text corpora, methods of data collection and analysis, as well as processing of results. The key results of the study cover the analysis of the frequency of words and phrases, the definition of the scale of lexical units, the study of linguistic features of the Abai language and its civilization in different periods of creativity. The results of this article provide researchers, linguists and literary critics with a new tool for a deeper understanding of the creative personality of Abai Kunanbayuly and his contribution to Kazakh literature. The analysis of frequently used words and phrases will show the structural and semantic aspects of the Abai language, as well as its influence on the development of Kazakh literature. Keywords: computational linguistics, text corpus, frequency dictionary, linguostatistics, linguistic analysis, language evolution, Abai language, literary heritage, verbal heritage of Abai Kunanbayuly.