REVIEW OF SADİ IŞILAY'S MUHAYYERKÜRDİ VIOLIN TAKSIM AS AN EXAMPLE OF TRANSITIONAL TAKSIM IN TRADITIONAL TURKISH ART MUSIC

Abstract

Sadi Işılay, besteciliği ve keman icrâsı ile 20. yüzyıl Türk sanat müziği geleneğine iz bırakan isimlerden biri olmuştur. Özellikle bestelemiş olduğu saz eserleri bugün yaygın olarak seslendirilmekte, bununla birlikte çalgı eğitiminde ileri seviye teknikler çerçevesinde kullanılabilmektedir. Bu araştırmada Sadi Işılay’ın geleneksel tavır anlayışı ve ezgi yaratma davranışı örneğinde taksim icrâcılığına odaklanılmıştır. Taksim; icrâ tekniği, icrâcının ustalığı, teknik süsleme elemanlarının kullanımı, makamsal özelliklerin ve makamlar arası ilişkilerin irticalen kurgulanmasına dayanmaktadır ve icrâcının yaratma davranışının, müzikal ifadesinin, çalgı üzerindeki hâkimiyetinin ve özgünlüğünün öne çıktığı türdür. Bu bağlamda belirlenen segâh makamından muhayyerkürdî makamına geçiş taksimi; makamsal özellikler, keman icrâsında teknik özellikler ve teknik süsleme elemanları çerçevelerinde analiz edilmiştir. Araştırma kapsamında yapılan analiz yoluyla müzik cümlesi yapıları, makamsal işleyiş özellikleri ve bu işleyişin uygulanmasında hangi tekniklerden yararlanıldığının belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada, nitel kapsamda doküman incelemesi yönteminden faydalanılmıştır. Bu çerçevede veriler; biçim özellikleri, ezgisel özellikler ve keman teknikleri çerçevelerinde analiz edilmiştir. Analiz edilen taksimlerde, Sadi Işılay’ın geleneksel tavrı ve besteciliğinin karakteristik izleri taksim icrâ tekniklerinde gözlemlenmiştir.