The Effect of Psycho-educational Program Based on Self-Determination Theory on Academic Self-Control Levels of Adolescents

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Öz-belirleme Kuramı temelli geliştirilen psiko-eğitim programının ergenlerin akademik öz-denetim düzeyleri üzerindeki etkisini incelemektir. Araştırma grubunu yaşları 12 olan 24 ortaokul öğrencisinin oluşturduğu bu çalışmada, ön test–son test kontrol gruplu yarı deneysel desen kullanılmıştır. Araştırma grubu oluşturulmadan önce, 223 kişiye akademik Öz-denetim ölçeği uygulanmış, düşük düzeye sahip öğrenciler deney ve kontrol grubuna ayrılmıştır. Araştırma verileri program öncesinde ve sonrasında akademik Öz-denetim ölçeği ile toplanmıştır. Deney grubuna her biri 50 dakika süren 9 haftalık akademik öz-denetimi arttırmaya yönelik psiko-eğitim programı uygulanırken, kontrol grubuna bu süre zarfında hiçbir müdahalede bulunulmamıştır. Psiko-eğitim programı öz-belirleme kuramının ortaya koymuş olduğu üç temel psikolojik ihtiyaç olan; ilişkili olma, yeterlik ve özerlik becerilerini geliştirmeye yönelik oluşturulmuştur. Verilerin analizinde “Mann Whitney U Testi” ve “wilcoxon sıralı işaretler testi” kullanılmıştır. Bu araştırma sonucunda, deney grubundaki öğrencilerin almış oldukları son test akademik öz-denetim puanlarının, kontrol grubunun almış olduğu son test puanlarına göre anlamlı düzeyde yüksek olduğu görülmüştür. Bununla birlikte deney grubundaki katılımcıların öz-belirleme kuramı temelli geliştirilen psiko-eğitim programının uygulama öncesi ve uygulama sonrası puanlarıyla karşılaştırıldığında, akademik öz-denetim toplam puanlarının sıra ortalamaları arasında anlamlı bir fark olduğu ve puanlarının yükseldiği görülmüştür. Kontrol grubundaki katılımcıların ön test-son test toplam puan sıra ortalamaları karşılaştırıldığında, akademik öz-denetim toplam puanlarının sıra ortalamaları arasında anlamlı bir fark olmadığı görülmüştür. Elde edilen bu bulgular, uygulanan öz-belirleme kuramına dayalı psiko-eğitim programının öğrencilerin akademik Öz-denetim düzeyleri üzerinde etkili olduğu söylenebilir.