Ahmet Ümit'in Bir Aşk Masalı Romanında Bulunan Kalıp Sözler Üzerine Bir İnceleme

Abstract

Kalıp sözler; bir ulusun, toplumun kendi dilsel özelliklerini yansıtan sözleridir. Türkçede, gündelik yaşamda kullandığımız; iyi akşamlar, sağ olun, hoş geldiniz, rica ederim, başın sağ olsun, Allah rahmet eylesin gibi kalıp sözler, söz varlığı içerisinde önemli bir yere sahiptir. Kalıp sözler, kişilerin gündelik ruh halini ifade eder ve bireyler arasındaki iletişimi kolaylaştırır. Kişiler arasındaki iletişimde; sevinç, üzüntü, dua, ilenç vb. durumları açık bir şekilde aktarmayı sağlar. Bu bağlamda, çalışmanın evrenini Ahmet Ümit’in Bir Aşk Masalı adlı romanında yer alan kalıp sözler oluşturmaktadır. Çalışmanın amacı ve konusu ise, eserde bulunan kalıp sözlerin kullanım sıklığını ortaya koymak ve Türkçede önemli bir yere sahip olan bu yapıların, Ahmet Ümit’in eserine ne ölçüde yansıdığını değerlendirmektir. Yazar, günümüzde çok okunan bir romancı olduğu için, Bir Aşk Masalı adlı romanında, kalıp sözleri sıklıkla kullanabileceği varsayılmıştır. Eserde, gözünüz arkada kalmasın, Tanrılara ant olsun ki, sağlıcakla gidin, tasalanmayın, buyurun gibi birçok kalıp söz saptanmıştır. Yukarıda verilen örnekler, söz konusu romandan seçilmiştir. Bu çalışmanın içeriğini yansıtılan kalıp sözler, tarama ve fişleme yöntemiyle ortaya konmuştur. Ayrıca bu sözler, kullanım sıklığı çerçevesinde de değerlendirilmiştir. Bu çerçevede yazarın romanında kalıp sözleri ne denli kullandığı da belirlenmiştir.