Estimating the Network Efficiency of the Sturgeon Value Chain in Azerbaijan

Abstract

Bu çalışmanın amacı mersin balığı yetiştiriciliğinde önemli ülkeler arasında yer Azerbaycan’da yetiştiricilik yoluyla elde edilen mersin balığı eti ve havyarının değer zincirini incelemek ve toplam ağ etkinliğini tahmin etmektir. Araştırma verileri Azerbaycan’da lisansı olarak mersin balığı yetiştiriciliği yapan 4 işletmeden ve işletmelerin ürünlerinin tüketiciye ulaştırma sürecinde yer alan değer zincirindeki aynı sayıdaki aktörden anketlerle elde edilmiştir. Mersin balığı yetiştiriciliği yapan işletmelerin genel özellikleri belirlenmiştir. Mersin balığı eti ve havyarının değer zinciri haritası oluşturulmuş ve Porter modeli kullanılarak analiz edilmiştir. Değer zincirinin ağ etkinliği ağ VZA modeliyle tahmin edilmiştir. Araştırma bulguları üreticilerin mersin balığı ürünleri değer zincirlerine en yüksek katkıyı yapmasına rağmen, değerden aldıkları payın düşük olduğu, balık etinde bunun negatif değerlere sahip olduğu belirlenmiştir. Piyasa türüne göre ağ etkinlik skorları arasında fark olduğu, dış piyasa değer zincirlerinin, iç piyasaya göre ağ etkinlik seviyesinin yüksek olduğu belirlenmiştir. Mersin balığı ürünlerinin değer zincirlerinde payların adil dağılımına odaklanan eğitim programının zincir boyunca tüm aktörlerin iş birliği ile bütüncül bir şekilde yürütülmesi hem ağ etkinliğinin hem de zincirlerin her aşamasındaki aktörlerin pazarlama etkinliğinin artırılmasına olumlu katkı sağlayabilir.