Zipf Yasasının Patent Verisi ile Test Edilmesi: Türkiye Örneği

Abstract

Ölçekleme kanunları, sıklığa dayanan veriler için birçok farklı disiplinde başvurulan değerlendirme biçimlerinden biridir. Farklı veri türleri için ölçekleme yapmak üzere çeşitli istatistiksel yöntemler geliştirilmiş ve bu yöntemler edebiyat, fizik, biyoloji, ekonomi gibi alanlarda uygulanmıştır. Zipf yasası da bir ölçekleme kanunu olarak birçok farklı verinin dağılımının yapısını ortaya koymak üzere uygulanmıştır. Farklı veri türleri ve istatistiki yöntemlerle ile test edildiğinde Zipf yasasının geçerliliği de değişiklik göstermektedir. Bu çalışmada, Zipf yasasının geçerliliği Türkiye şehirleri için patent verisi ile test edilmiştir. Bu bağlamda patent dağılımının yapısının bölgesel olarak gösterdiği farklılıkların bir ölçekleme yasasını takip edip etmediğini ortaya koymak hedeflenmiştir. 1995-2022 yılları arasını kapsayan veri seti kullanılmış ve her bir il için yayımlanan patent verisi coğrafi olarak sınıflanmıştır. Daha sonra patent verisi için ölçekleme Zipf yasası bağlamında yapılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre Zipf yasası Türkiye şehirlerindeki patent dağılımı açısından kabul edilememiştir. Bununla birlikte Türkiye şehirleri için ölçekleme değeri, patentin coğrafi dağılımının üstel bir yasa izlediğini ortaya koymuştur.