DEMOKRAT PARTİ AĞRI MİLLETVEKİLİ CELAL YARDIMCI: HAYATI VE HATIRATI

Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Pub Date : 2023-09-27 DOI:10.15182/diclesosbed.1351516

Nasrullah UZMAN

{"title":"DEMOKRAT PARTİ AĞRI MİLLETVEKİLİ CELAL YARDIMCI: HAYATI VE HATIRATI","authors":"Nasrullah UZMAN","doi":"10.15182/diclesosbed.1351516","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"1911 yılında Ağrı’da dünyaya gelen Celal Yardımcı, İstanbul Hukuk Fakültesi mezunudur. Mesleği avukatlıktır. Avukatlığı döneminde -kamuoyunun yakından takip ettiği- General Ali İhsan Sabis ve Ankara valisi Nevzat Tandoğan’ı intihara sürükleyen Haşmet Orbay-Reşit Mercan davalarının avukatlığını üstlenmiştir. Bu davalar onun Türk kamuoyu tarafından tanınmasını sağlamıştır. Celal Yardımcı, Demokrat Parti Genel Başkanı Celal Bayar’ın teklifiyle 14 Mayıs 1950 tarihinde yapılan milletvekilliği genel seçimlerinde Demokrat Parti listesinden Ağrı milletvekili seçilmiştir. Demokrat Parti iktidarı boyunca milletvekilliği görevini sürdürmüştür. Bu süreçte TBMM Başkanvekilliği, Devlet Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı ve Adalet Bakanlığı gibi önemli görevler de üstlenmiştir. 27 Mayıs 1960 darbesinden sonra diğer Demokrat Partililerle birlikte yargılanmış ve müebbet ağır hapis cezasına çarptırılmıştır. Celal Yardımcı, Kayseri Cezaevi’nde cezasını çekmekteyken anılarını kaleme almıştır. Anılarında doğumu, ailesi, göç hikâyesi, eğitimi, üstlendiği davalar, siyasete atılması, Demokrat Parti dönemindeki faaliyetleri, Adnan Menderes ve Celal Bayar’la münasebetleri, Cumhuriyet Halk Partisi’ne karşı tutumu, iktidar-muhalefet ilişkileri, 27 Mayıs darbesi, Yassıada yargılamaları, Yassıada’da yaşananlar, Kayseri cezaevine nakli ve Kayseri cezaevinde yaşadıkları gibi birçok önemli bilgiye yer vermiştir. Celal Yardımcı’nın anıları, 1965-1966 yıllarında Yeni İstanbul Gazetesi’nde yayınlamıştır. Bu anılar yayınlandığı dönemde ilgiyle karşılanmış; fakat günümüze kadar derlenmemiş ve akademik herhangi bir çalışmanın konusu olmamıştır. Bu makalede Celal Yardımcı’nın hayatı hakkında bilgi verilecek, anıları konularına göre tasnif edilecek ve değerlendirilecektir.","PeriodicalId":492096,"journal":{"name":"Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi","volume":"46 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2023-09-27","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.15182/diclesosbed.1351516","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Abstract

1911 yılında Ağrı’da dünyaya gelen Celal Yardımcı, İstanbul Hukuk Fakültesi mezunudur. Mesleği avukatlıktır. Avukatlığı döneminde -kamuoyunun yakından takip ettiği- General Ali İhsan Sabis ve Ankara valisi Nevzat Tandoğan’ı intihara sürükleyen Haşmet Orbay-Reşit Mercan davalarının avukatlığını üstlenmiştir. Bu davalar onun Türk kamuoyu tarafından tanınmasını sağlamıştır. Celal Yardımcı, Demokrat Parti Genel Başkanı Celal Bayar’ın teklifiyle 14 Mayıs 1950 tarihinde yapılan milletvekilliği genel seçimlerinde Demokrat Parti listesinden Ağrı milletvekili seçilmiştir. Demokrat Parti iktidarı boyunca milletvekilliği görevini sürdürmüştür. Bu süreçte TBMM Başkanvekilliği, Devlet Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı ve Adalet Bakanlığı gibi önemli görevler de üstlenmiştir. 27 Mayıs 1960 darbesinden sonra diğer Demokrat Partililerle birlikte yargılanmış ve müebbet ağır hapis cezasına çarptırılmıştır. Celal Yardımcı, Kayseri Cezaevi’nde cezasını çekmekteyken anılarını kaleme almıştır. Anılarında doğumu, ailesi, göç hikâyesi, eğitimi, üstlendiği davalar, siyasete atılması, Demokrat Parti dönemindeki faaliyetleri, Adnan Menderes ve Celal Bayar’la münasebetleri, Cumhuriyet Halk Partisi’ne karşı tutumu, iktidar-muhalefet ilişkileri, 27 Mayıs darbesi, Yassıada yargılamaları, Yassıada’da yaşananlar, Kayseri cezaevine nakli ve Kayseri cezaevinde yaşadıkları gibi birçok önemli bilgiye yer vermiştir. Celal Yardımcı’nın anıları, 1965-1966 yıllarında Yeni İstanbul Gazetesi’nde yayınlamıştır. Bu anılar yayınlandığı dönemde ilgiyle karşılanmış; fakat günümüze kadar derlenmemiş ve akademik herhangi bir çalışmanın konusu olmamıştır. Bu makalede Celal Yardımcı’nın hayatı hakkında bilgi verilecek, anıları konularına göre tasnif edilecek ve değerlendirilecektir.

查看原文本刊更多论文

民主党痛苦党代表 Celal YARDIMCI：生活与回忆

Celal Yardımcı 1911 年出生于阿格里，毕业于伊斯坦布尔法学院。他的职业是律师。作为一名律师，他曾担任阿里-伊赫桑-萨比斯（Ali İhsan Sabis）将军和哈斯梅特-奥拜-雷希特-梅尔坎（Haşmet Orbay-Reşit Mercan）的律师，后者曾迫使安卡拉省长内夫扎特-坦多安（Nevzat Tandoğan）自杀。这些案件使他得到了土耳其公众的认可。在1950年5月14日举行的大选中，经民主党主席塞拉勒-巴亚尔（Celal Bayar）提议，塞拉勒-亚尔德姆奇（Celal Yardımcı）从民主党名单中脱颖而出，当选为阿格里（Ağrı）议员。在民主党执政期间，他一直担任议员。在此期间，他还担任过土耳其大国民议会副议长、国务部长、国民教育部长和司法部长等重要职务。1960 年 5 月 27 日政变后，他与民主党其他成员一起被审判，并被判处终身监禁。Celal Yardımcı 在开塞利监狱服刑期间撰写了回忆录。在回忆录中，他记录了许多重要信息，如他的出生、家庭、移民故事、教育经历、承办的案件、从政经历、民主党时期的活动、与阿德南-门德尔内斯和塞拉勒-巴亚尔的关系、对共和人民党的态度、权力与反对派的关系、5 月 27 日政变、亚希达审判、亚希达事件、被转移到开塞利监狱以及在开塞利监狱的经历。Celal Yardımcı 的回忆录发表在 1965-1966 年的《伊斯坦布尔报》上。这些回忆录在发表时引起了人们的兴趣，但直到今天也没有被汇编成册，也没有成为任何学术研究的主题。本文将介绍塞拉勒-雅尔德姆奇的生平，并根据其回忆录的主题对其进行分类和评价。

本文章由计算机程序翻译，如有差异，请以英文原文为准。

求助全文

约1分钟内获得全文求助全文

来源期刊

Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi

自引率

0.00%

发文量