Analysis of Thematic and Structural Elements of Iqdê Durfam

Abstract

Di vê gotarê de fabla bi navê ‘Iqdê Durfamê ya Şêx Eskerî ji aliyê rêbaz û teknîkên vegêrannasiyê tê vekolîn. Berhem di qada edebiyata klasîk a Kurdî de yekem mînaka fablê ya serbixwe û guncandî ye. Çîroka bingehîn a berhemê fabla Rovî û Qijikê li seranserê dinyayê berbelav e û nîspetî Ezop tê kirin. Şêx Eskerî jî vê fablê tevlî çîroksaziyeke dînî, tesewifî û çandî pêşkêş kiriye. Eskerî bi rêya vê mesnewiya alegorîk a ku li ser bingeha vegêranê hatiye avakirin rexneya civakê kiriye. Di destpêka xebatê de behsa pênase, taybetî û hin mînakên çanda Rojhilatê yên cureya fablê, pêwendiya mesnewî-vegêranê hatiye kirin. Piştre wek jêdera ‘Iqdê Durfamê behsa Ezop û fablên wî hatiye kirin û fabla Eskerî hatiye nasandin. Di dawiya xebatê de jî avahiya tematîk û hêmanên binyadî yên berhemê bi hûrgilî li gorî rêbaz û teknîkên vegêrannasiyê hatiye analîzkirin. Wek encam dikare bê gotin ku Şêx Eskerî van rêbaz û teknîkan bi serkeftinî bi kar aniye.