Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Uzaktan Eğitim İle Tarih Konularının Öğretimine İlişkin Deneyimleri: Fenomenolojik Bir Çalışma

Abstract

Covid 19 salgını ile ortaya çıkan pandemi nedeniyle eğitim ve öğretim tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de ilkokuldan yüksekokula kadar eğitim ve öğretimin her kademesinde uzaktan eğitimle yapılmıştır. Bu çalışma, Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin uzaktan eğitim sürecinde tarih konularının öğretimine yönelik deneyimlerine yükledikleri anlamı ortaya çıkarmak amacıyla yapılmıştır. Çalışma, nitel araştırma yöntemlerinden betimleyici fenomenolojik araştırma deseni ile yürütülmüştür. Gaziantep İlinin farklı okullarında görev yapan 12 Sosyal Bilgiler öğretmeni çalışmanın katılımcılarını oluşturmaktadır. Öğretmenlerin seçiminde amaçlı örneklem, verilerin toplamasında ise yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılmıştır. Verilerin analizinde betimleyici fenomenolojik araştırma deseninin kendine özgü dört aşamalı çözümleme süreci kullanılmıştır. Bu aşamalar, 1.parantezleme, 2. fenomenolojik redüksiyon, 3. imgesel çeşitleme ve 4. anlam ve özlerin sentezlenmesi’dir. Analiz neticesinde, uzaktan eğitim sürecinde Sosyal Bilgiler dersinde tarih konularının öğretiminde öğretmenlerin deneyimlerinin yapısını ve özünü oluşturan altı bileşen tespit edilmiştir. Öğretmenlerin deneyimlerinin yapısını ve özünü oluşturam bu bileşenler şunlardır: (1) Sanal ortamda soyut tarihi kavramların öğretiminde ve somutlaştırılmasında zorluk yaşama, (2) teknolojiye erişim ve kaynak sorunu ile karşılaşma, (3) öğrencilerin derse karşı ilgilerini ve motivasyonlarını arttırma çabasına girme, (4) canlı derslerde iletişim ve etkileşim problemleri yaşama, (5) öğrencilerin derse karşı ilgilerinin ve katılımlarının yetersiz olması, ve (6) daha fazla dijital materyal ve kaynak kullanma zorunluluğudur. Öğretmenlerin öğrencilerin derse dikkatlerini çekmek, derse karşı ilgilerini artırmak ve dersi eğlenceli hale getirmek için gayret ettikleri de belirlenmiştir.