State-owned enterprises in the modern economy: the objectives and determinants of efficiency

Abstract

Celem artykułu jest określenie warunków, pod jakimi przedsiębiorstwa państwowe funkcjonujące we współczesnej gospodarce kapitalistycznej mogą być korzystne dla gospodarki. To określenie warunków powiązane jest ze zidentyfikowanymi dwoma problemami związanymi z funkcjonowaniem tych przedsiębiorstw, jakimi są: cele przedsiębiorstw państwowych i ocena ich realizacji oraz pogoń za rentą w nich przez polityków. Analiza została przeprowadzona na podstawie krytycznego przeglądu współczesnej literatury i badań empirycznych w zakresie własności państwowej. Fundamentalnym warunkiem efektywności i innowacyjności przedsiębiorstw państwowych i ich pozytywnego wpływu na wzrost gospodarczy jest wysoka jakość instytucji państwa i dobra polityka właścicielska. Bez tego warunku wszystkie patologiczne działania urzędników i polityków będących agentami obywateli – faktycznego właściciela ujawniają się z całą mocą i doprowadzają do obniżenia efektywności działania tych przedsiębiorstw.