Doğu Anadolu Bölgesinin İki Önemli Geleneksel Pekmezi: Karnavas ve Sivan Dut Pekmezlerinin Gastronomi Turizmi Açısından İncelemesi (Two Important Traditional Molasses of the Eastern Anatolia Region: An Investigation of Karnavas and Sivan Mulberry Molasses in Terms of Gastronomy Tourism)

Abstract

Pekmez, Türk mutfağında önemli bir yerinin olmasının yanında insan sağlığının korunması açısından değerli bir besin türüdür. Ayrıca pekmez, üzüm, incir ve dut gibi çeşitli meyvelerden elde edilen bir meyve konsantresi olarak da ifade edilebilir. Günümüzde pekmez üretimi, endüstriyel uygulamalar ile gerçekleştiği gibi kırsal alanlarda geleneksel yöntemlerle kültürün bir parçası olarak sürdürülmektedir. Türkiye’nin Doğu Anadolu bölgesi aynı meyveden ama farklı yörede üretilen coğrafi işaret tescili olan iki pekmez ile bu geleneği sürdürmektedir. Bunlardan birisi menşe işaret tescilli Karnavas dut pekmezi iken diğeri ise mahreç işaret tescilli Sivan dut pekmezidir. Bu çalışmanın amacı; Doğu Anadolu bölge mutfağının iki geleneksel pekmez türününcoğrafi işaret tescil belgesindeki üretim aşamalarının uygulanma durumunu inceleyip gastronomi turizmi açısından iki ürünün de önemini ortaya çıkarmaktır. Araştırma verileri, dut pekmez üretimi yapan yöre sakinleri ile yüz yüze yapılan mülakatlar ile elde edilmiştir. Araştırma sonucunda bölgedeki her iki dut pekmezi üretiminde tescil belgelerine uygun üretim yapıldığı ve bu iki pekmez türünün gastronomi turizmi açısından önemli gastronomik ürünler olduğu belirlenmiştir. Ayrıca bu pekmezlerin üretildiği yörelerde Haziran ile Temmuz aylarında ziyaretçilere farklı üretim deneyimleri yaşatabileceği gibi bölgede gastronomi turizminin gelişimine katkı sunacağı düşünülmektedir.