Mübadelenin Gücü: Kojin Karatani’de Kapitalizm ve Karşı Hareketler

Abstract

Bu çalışmada, toplumsal formasyonların tarihini mübadele tarzları perspektifinden yeniden ele alan Kojin Karatani’nin felsefi ve politik görüşleri üzerine düşünmeyi deneyeceğiz. Karatani’ye göre kapitalizm, sermaye-ulus-devlet üçlüsüyle işleyen bir sistemdir; kapitalizmi anlamak ve ona karşı çıkmak için bu üçlüyü dikkate almamız gerekir. Bu çalışmada, sermayeye karşı girişilecek her eylemin devleti ve ulusu da karşısına alması gerektiğini belirten Karatani’nin kapitalizme ve ona karşı hareketlere dair görüşlerini inceleyeceğiz. Kapitalist ulus-devlet, oluşturduğu üçlü yapı sayesinde insanlığı geri dönülemez bir felakete sürüklediğinden bu felaketten çıkmak için Karatani’nin sunduğu imkânları ele alacağız. Siyasal ve sosyal düşüncede toplumsal formasyonların tarihi genellikle üretim kavramı etrafında düşünülür. Toplumsal formasyonların tarihini üretim kavramı yerine mübadele tarzları üzerinden düşünen Karatani’nin siyasal ve sosyal düşüncede farklı bir yerde durduğunu ileri süren bu çalışma, mübadele tarzları üzerinde duran Karatani perspektifinin sermaye birikim süreçlerine karşı çıkmaya çalışan toplumsal hareketler ve mücadele pratikleri açısından sonuçları olduğunu iddia eder. Bu iddia etrafında, bir yandan Karatani’nin sermaye-ulus-devleti aşmada ortaya koyduğu yaklaşımı sistemli ve eleştirel bir şekilde irdeleme fırsatı yakalar. Diğer yandan, üretimden ziyade mübadele tarzlarına odaklanmanın daha eşitlikçi ve özgürlükçü bir yaşam yaratmaya katkısını ortaya koyar.