The Dynamics of Alexandrapol (Leninakan, Gyumri) Intra-Territorial Changes (Historical-Cultural Perspective)

Abstract

Ի սկզբանե կառուցվելով որպես ստրատեգիական նշանակություն ունեցող ու քաղաքաշինական հստակ հատակագծով քաղաք, Գյումրու տարածքն անընդհատ մեծացել է ինչպես ժողովրդագրական, այնպես էլ տնտեսամշակութային ու քաղաքական տարբեր գործոնների ազդեցությամբ: Քաղաքային մշակույթի յուրահատկությունների առումով այն հստակ տարբերակվում է իր պատմական զարգացման երեք փուլով, ինչն արտահայտված է քաղաքին տրված երեք անունների մեջ: Ըստ այդմ, որոշակիորեն առանձնանում են քաղաքի տվյալ ժամանակաշրջանին բնութագրական տարածքային/կառուցվածքային կազմակերպման մի շարք հատկանիշներ, որոնք արտահայտում են ինչպես պետական քաղաքականության մոտեցումներն այս հարցում, այնպես էլ քաղաքային բնակչության մասնակցությունը: Մասնավորապես. ա) Ալեքսանդրապոլի թաղային բաժանումներն ըստ էթնիկական, ներէթնիկ խմբերի ու դավանական հատկանիշների, որոնք գերակայող էին նոր ձևավորվող քաղաքի կայացման մեջ: բ) Տնտեսական գործոնի դերը Լենինականի՝ որպես զարգացող արդյունաբերական ու նոր «բանվորական» մշակույթ կրող քաղաքի վերածվելու ու դրան համապատասխան նոր թաղամասերի առաջացման գործում: գ) Հետերկրաշարժյան Գյումրու վերակառուցման ու քաղաքի նոր կերպարի ձևավորման գործընթացի յուրահատկությունները, որտեղ դրսևորված են աղետի վերացման ուղղությամբ վերջին 30 տարիների գործընթացները։ Город изначально был построен по четкому генплану и имел военно-стратегическое значение. В силу демографических, хозяйственно-культурных и политических факторов он непрерывно расширялся. Изучение характерных черт городской культуры дает возможность отметить три фазы развития, нашедших отражение в трех названиях города. В соответствии с этим выделяются несколько характерных особенностей территориально-структурной организации города в названный период, что отражает как государственную политику, так и участие в этом городского населения. В частности: а) Разделение кварталов Александрополя по этническим, внутриэтническим группам и конфессиональному признаку, что являлось доминирующим принципом на раннем этапе развития города. б) Роль хозяйственного фактора в преобразовании Ленинакана в город «рабочей» культуры с развивающейся промышленостью и, соответственно, новыми кварталами. г) Особенности процессов восстановления после землетрясения и формирования нового облика Гюмри, в которых отражены мероприятия, направленные на ликвидацию последствий стихийного бедствия на протяжении последних 30-ти лет.