Demografische verschuivingen en de evolutie van waardenpatronen in de europese gemeenschap.

Abstract

Het artikel illustreert dat de recette evolutie inzake gezinsvorming niet enkel in een belangrijke mate bepaald wordt door economische veranderingen (inzonderheid deze met betrekking tot de tewerkstellingsmogelijkheden) maar ook door waardenverschuiving. Economische factoren zouden vooral verantwoordelijk zijn voor periode-effecten die bovenop een lange-termijn trend zijn ge6nt. Deze laatste zou overeenkomen met cohorten-verschuivingen inzake waarden. Het Europees waarden-onderzoek verschaft het empirisch materiaal. Als afhankelijke veranderlijke komen vooral twee dimensies aan de orde: de tolerantiegraad ten aanzien van non-conformisme (tolerantie echtscheiding, abortus, één-ouder gezin, betekenis huwelijk) en de betekenis van ouderschap, Deze worden in verband gebracht met diverse waardenschalen (religiositeit en secularisme, Ingleharts "post-materialisme", nationalisme, linkse politieke voorkeur, afkeer politieke extremismen, tolerantie andersdenkenden en minoriteiten, sociaal engagement, etc.). Vorder worden banden gelegd en getoetst met de theorieën van respectievelijk Easterlin en Simons. De eerste verklaart de terugloop in de vruchtbaarheid door de verzwakking van de economische kansen van de jongere generaties in vergelijking met hun hoge materiële aspiraties. De tweede bindt vruchtbaarheid aan het concept van de "burgerlijke religie" en aan de mate van nationalisme.