GÖÇ TEMALI RESİMLİ ÇOCUK KİTAPLARINA YÖNELİK BİR DEĞER ANALİZ ÇALIŞMASI

Abstract

Göç temalı resimli çocuk kitaplarında yer alan değerleri incelemeyi amaçlayan bu çalışma nitel araştırma desenlerinden durum çalışması ile desenlenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu 14 göç temalı resimli çocuk kitabı ve 9 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmanın çalışma grubunda yer alan resimli çocuk kitapları benzeşik örnekleme yöntemi kullanılarak, çalışmadaki sınıf öğretmenleri ise kolay ulaşılabilir durum örnekleme yönteminden yararlanılarak seçilmiştir. Araştırmanın verileri araştırmacılar tarafından geliştirilen değerler kontrol listesi ve yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmıştır. Veri toplama araçları geliştirilirken daha önce gerçekleştirilmiş benzer çalışmalardan ve alan uzmanlarının görüşlerinden yararlanılmıştır. Elde edilen veriler içerik analizine tabi tutulmuş ve böylece araştırmanın bulguları ortaya çıkarılmıştır. İçerik analizi işleminde kodlayıcı güvenirliğini sağlamak için 3 farklı sınıf öğretmeni tarafından değer etiketlemesi yapılmıştır. Araştırmanın sonucunda göç temalı resimli çocuk kitaplarında en fazla dürüstlük, dostluk, sevgi ve estetik değerlerinin varlığı, en az ise kültürel mirasa sahip çıkma, saygı ve adalet değerlerinin yer aldığı tespit edilmiştir. Bu sonuçlarla birlikte kitaplarda bulunan değerlere aykırı durumlar da ortaya çıkarılmıştır. Savaş, misafirperverliğe aykırılık, güvensizlik, ırkçılık, tutsaklık, ölüm gibi değerlere aykırı durumların kitaplarda sıkça yer aldığı ortaya çıkmıştır. Bunlara ek olarak sınıf öğretmenleri göç temalı resimli çocuk kitaplarını değer öğretiminde kullanılabilir bir araç olarak görmekte, kitapları dil ve anlatım yönünün korku ve şiddet içermesi nedeniyle de eleştirmektedirler.