“KUTBA DOĞRU” BİR KEŞİF GEZİSİNİN SERVET-İ FÜNUN’DAKİ YANSIMALARI

Abstract

Dünyadaki yaşamın devamlılığı açısından kutuplar, tartışmasız bir öneme sahiptir. Kutuplarla ilgili çalışmaların geçmişi yüzyıllar öncesine dayanır. Norveçli bilim insanı Fridtjof Nansen’in, 1893-1896 yılları arasında Fram adlı gemisiyle Arktika’ya yaptığı keşif gezisi, ilkleri gerçekleştirmesi ve ardılları üzerindeki etkisi dolayısıyla bu çalışmaların içinde ayrı bir yere sahiptir. Küresel ilgi gören sefer, Servet-i Fünun yazarlarının da dikkatinden kaçmaz. Derginin sayfalarında pek çok kez, Nansen’e ve sefere ilişkin haberler, yazılar, görseller yayımlanır. Bilimsel yazılarıyla tanınan Mahmut Sadık, bir aydın misyonuyla gelişmeleri takip eder. Kaleme aldığı “Kutba Doğru” başlıklı yazı dizisinde, seferi bütün ayrıntılarıyla ele alır ve Nansen’in düşünce dünyasını okuyucularına açar. Tevfik Fikret de Nansen’den ve Fram seferinden etkilenerek yazı dizisiyle aynı isimde bir manzume yayımlar. Bu çalışmada, Fridtjof Nansen çok yönlü olarak tanıtılmaya çalışılacak, Mahmut Sadık’ın bakış açısıyla dönem koşullarının olanaksızlıklarına rağmen gerçekleşen Fram seferi ve kutup çalışmaları irdelenecek, özellikle “Kutba Doğru” yazı dizisi ve Tevfik Fikret’in manzumesi değerlendirilecektir.